سین پنجم- سیزده‌ به‌ در


  
پیرامون عدد سیزده          

در اساطیر ایران عمر جهان هستی دوازده هزار سال است و پس از این دوره جهان بسته می شود. انسانهایی که وظیفه‌ی آنها در جهان هستی، جنگ علیه اهریمن است با سپری شدن این دوران و ظهور منجی موعود، سوشیانس، سرانجام به پیروزی می‌رسند و در هزاره‌ی سیزدهم با راهنمایی او در بهشت به زندگی خود ادامه می دهند. به همین دلیل نیز، روز سیزدهم که در واقع نمادی از زندگی انسان در پردیس است، متعلق به ستاره‌ی باران دانسته می‌شد چون بارش باران بهاری باعث سرسبزی و طراوت زمین می‌شد و تمثیلی از بهشت را به وجود می‌آورد. این اعتقاد در ایران باستان موجب می شد سیزدهم نوروز، روز ویژه‌ی طلب باران بهاری برای کشتزارها انگاشته شود.

بدیمن یا خوش‌یمن بودن این روز
نحسی سیزدهم ظاهراً- بنا به روایات متفاوتی- از غرب آمده و ربطی به ایران ندارد، بعضی نقل قولها از امام صادق هم گذشته از اینکه ربطی به ماه شمسی ندارد (چون تقویم اعراب بر اساس ماه قمریست)، واقع شدن رویدادهای فرخنده‌ای مانند تولّد امام علی(سیزده رجب) با آن شکل معروف در کعبه، مستند بودن آن را زیر سؤال می‌برد. بر اساس محاسبات نجوم قدیم هم در ایران، ظاهرا قدیمی‌ترین منبعی که به نحوست سیزده اشاره کرده، آثار الباقیه ابوریحان بیرونی است که تنها روز سیزدهم تیر ماه را نحس خوانده است و نه سیزدهم فروردین را بلکه به عکس، نویسنده در جدولی که در این کتاب در مورد ایّام هست، کلمه‌ی «سعد» یا خوش‌یمن را برابر روز سیزدهم فروردین نوشته است.


سبزه گره‌زدن
مشیه و مشیانه که پسر و دختر دوقلوی کیومرث بودند روز سیزده فروردین برای اوّلین بار در جهان با هم ازدواج نمودند. در آن زمان چون هنوز عقد و ازدواجی در کار نبود، آن دو به وسیله گره زدن دو شاخه، پایه‌ی ازدواج خود را بنا نهادند. بعدا به یاد آنها، دختران و پسران دم بخت این مراسم را به جا می‌آوردند و امروز هم دختران و پسران کاری شبیه به این را در روز سیزده فروردین انجام می‌دهند.


دروغ سیزده
جشنهای دیگری نیز در ایّامی نزدیک به این روز هست مانند عید مسیحیّت به نام عید پاک ( رستاخیز مسیح) و عید پسح یا فصح یهودیان ( چشم‌پوشی خداوند از قتل نخست‌زادگان بنی‌اسرائیل) و مراسمی شبیه به آن در چین. عید دیگری نیز با سابقه‌ای چند هزار ساله در مصر هست به نام « شمّ النّسیم». بنا به حکایتی در چنین روزی موسی به بهانه‌ی هواخوری و گذشت و گذار در ساحل نیل، بنی‌اسرائیل را به بیرون از شهر برد ولی برنگشت. فرعون که پس از بازنگشتن آنها از فریبی که خورده بود آگاه شد، به دنبال آنان رفت و در نیل غرق شد. البتّه موسی دروغ نگفت، بلکه تنها بخشی از حقیقت را گفت ولی به هرحال برخی افراد، منشأ دروغ سیزده ایرانیان یا دروغ آوریل غربیان را از اینجا می‌دانند.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

لطفاً نظرتان همراه با انتخاب یک نام و رعایت اخلاق باشد.