اعتدال یا انفعال؟

کمی پیرامون کنش مدنی                                                                             جمعه ۲۵ بهمن ۱۳۹۲
   
    

۱- پیرامون دخالت در توزیع جوایز جشنواره‌ی فجر در این چند روز بسیار نوشتند. فیلم «عصبانی نیستم» انصراف داده شد و دو جایزه‌ی آن از فهرست جوایز حذف شدند. فارغ از محتوای آن فیلم، ‌کنارگذاشتن فیلمی که از تمام صافی‌های فرمایشی گذشته بود و داوران به تماشای آن نشسته بودند،‌ جای شگفتی داشت. کسی گفت که این کار اقتضای اعتدال دولت جدید بود ولی به گمان من این فقط انفعالی در برابر مشتی هوچی‌گر بیش نبود. نکته‌ی دیگر اینکه بیشتر یادداشتها فقط به این فیلم برمی‌گشت در حالیکه کنارگذاشتن فیلمهای دیگر چه از لحاظ فنّی و چه ملاحظات حاشیه‌ای دیگر کم‌اهمّیّت‌تر از آن نبود. فیلمهایی مانند «ماهی و گربه»،‌ «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو»،‌ «آشغالهای دوست‌داشتنی» و «خانه‌ی پدری».

  

۲- وقتی فیلمی به زور حذف می‌شود و کنارگذاشتنش را به درخواست عوامل آن فیلم عنوان می‌کنند، یعنی یکی دارد دروغ می‌گوید. دروغ هم بزرگ و کوچک ندارد و از یاد نبریم که ۲۴خرداد امسال واکنشی به هشت‌سال حاکمیّتی دولتی دروغگو بود. اگر دروغ زشت، ناپسند و مشروعیّت‌زدا باشد،‌ چه تفاوتی است بین دولت قبل و دولت جدید؟

  

۳- نکته‌ی بسیار مهمّ دیگری این روزها از قلم افتاده است. نقد دولتیان و مسؤولان به جای خود؛‌ حاضران در مراسم و دیگر نامزدها از آنچه رخ داده بود، باخبر بودند؛‌ چرا یکی از آنان واکنشی نشان نداد؟ مسابقه‌ای که یکی را از آن حذف کنند،‌ یعنی تقلِّّبی رخ داده است و جایزه‌اش گرفتن ندارد. مگر اعتراضات سال۸۸ به تقلّبی کمابیش مشابه با همین نبود؟ چه اشکالی داشت که تهیّه‌کنندگان برخی فیلمها در اعتراض به دخالت در کار داوران از بخش مسابقه انصراف می‌دادند یا دستکم یکی از نامزدها روی سن از گرفتن جایزه امتناع می‌کرد؟ ما معمولاً به نقد دیگران (اینجا:‌ دولت) ‌می‌نشینیم ولی نمی‌گوییم خود (اینجا:‌ اهالی سینما) چه کار کردیم و چه واکنشی نشان دادیم. تا زمانی که مسؤولی به خواست خود جوایز را جابه‌جا کند و دیگران به نتیجه‌ی تغییرداده‌شده تمکین کنند،‌ در بر همین پاشنه خواهد چرخید. آنچه را در بند اخیر گفتم به دیگر عرصه‌های هنری و اجتماعی نیز می‌توان تعمیم داد.