چهارشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۳
پیشترها
برنامه‌ای با عنوان «فارسی را پاس بداریم» از سیما پخش می‌شد که به رغم شوخی‌هایی
که با آن شد، می‌توانست با تذکّرهای گاه‌وبیگاه، تأثیری هرچند اندک بر موج
دلبخواه‌نویسی داشته باشد. بد نیست برخی اوقات اشتباههای رایج را -که حالا خیلی
هم منحصر به دنیای وب نیست- به هم یادآوری کنیم. این نوشته‌ها و دیگر ایماهای
توصیه‌ای (مانند مغالطات) به معنای پاک‌بودن نویسنده از آنها نیست بلکه یا از سر
ناآگاهی یا عادت، هرگونه اشتباهی ممکن است پیش آمده باشد؛ پس این
نوشته‌ها در درجه‌ی اوّل برای یادآوری به خویش است. از یکی از پربسامدترین اشتباههای
نوشتاری آغاز می‌کنیم. بسیار کم‌اند کسانی که آن را درست می‌نویسند.
به کلماتی
که به واو ممدود (یعنی آنچه صدای «او» می‌دهد) ختم می‌شوند به هنگام اضافه، «ی»
میانجی افزوده می‌شود:
بانوی
خردمند، پستوی خانه، رفوی قالی، زیلوی کهنه، سبوی شکسته و...
امّا جز
این، یعنی آنچه نشانه‌ی حرکت پیش/ضمّه است (جودو، رادیو، لوگو) یا صامِت واو (پیاده‌رو،
پیرو، حرف‌شنو) به هنگام اضافه فقط حرکت زیر/کسره
می‌گیرد:
در ازل
پرتو حُسنت ز تجلّی دم زد...
بند دو الف
سپاه، جایی برای تسویه‌حساب با منتقدان است.
حمید رسایی
یکی از نمایندگان تندرو مجلس است.
دنیا باید
جلو گسترش شهرک‌سازی اسرائیل را بگیرد.
نمایش
«تانگو تخم مرغ داغ» توقیف شد.
اجرای
سناریو استیضاح جز با چراغ سبز رهبر نظام ممکن نمی‌شد.
هادی ساعی
قهرمان تکواندو جهان است.
خودرو خود
را به وسایل ایمنی مجهّز کنید.
برخی
کشورهای عربی، پادو امریکا در منطقه هستند.
مونالیزا معروفترین
تابلو نقّاشی جهان است.
آغاز سال
نو میلادی را به مسیحیان تبریک می‌گویم.
موفّقیّت
حسن روحانی در گرو همراهی مردم با اوست.
درصد گروه
سینمارو ایران نسبت به کلّ جمعیّت، در چهل سال گذشته سیر نزولی داشته است.
داعش ویدئو
سربریدن دو خبرنگار امریکایی را منتشر کرد.
شاه
شمشادقدان خسرو شیرین‌دهنان...
پسین: پاسداشت پارسی -۲
پ.ن: دستور
خط فرهنگستان درباره‌ی کلماتی مانند «رادیو» سکوت کرده است و آوردن «ی» پس از
کلماتی مانند «پرتو» را تابع تلفّظ دانسته است. از آنجا که این دوگانگی با رسم خط
بزرگان ادب مانند حافظ نمی‌خواند، به نظرم بهتر است همان شکل را انتخاب کنیم.
پسین: پاسداشت پارسی -۲
با احترام، به نظر بنده استفاده از ی در انتهای تمامی آن ها هم صورت نوشتاری را به گفتاری نزدیک می کند و هم سهولت بیشتری برای خواندن ایجاد می کند.
پاسخحذفبا تشکّر، از آنجا که هرکس نظری دارد، عمل به آن زبان و خط را دچار چندگونگی می‌کند. بهتر است نظر فرهنگستان مبنای عمل باشد و اگر نقدی هم هست، نوشته و ارائه شود. صورت گفتاری مثالهای آخر هم نزد همه الزاماً همراه با ی نیست. تازه فکر کنید که شعر حافظ را اینجور بخوانیم!
حذفامید که ادامه داشته باشد. فقط اینکه می‌شود به‌جای فتحه و کسره و ضمه از کلماتِ زبر و زیر و پیش استفاده کرد.
پاسخحذفگفتی مغالطات و کردی کبابم!
پاسخحذف