خاله‌خرسه‌شناسی

         

خاله خرسه را با داستان معروف ِسنگی که بر مگسی که بر سر دوستش نشسته بود زد، می‌شناسیم. امّا خاله‌ی مذکور هنرهای دیگری هم دارد و آن هم این است که ممکن است، سنگ را بر سر و پای خود هم بزند. حماقت، مرز نمی‌شناسد و همانطور که به دیگری آسیب می‌رساند به خود شخص هم ضرر می‌زند.

ابن‌الوقت بودن و در لحظه‌زیستن به معنای منفی آن از مشخّصات دولتیان جدید است. آنچه گفتم به معنای نداشتن دوراندیشی و برنامه‌داشتن- هر برنامه‌ای- است. برای مثال به جز ساده‌انگاری‌هایی چون پایین‌آوردن آمرانه‌ی نرخ بهره بانکی، در اقتصاد سه سال اخیر، ایده‌ای مشاهده نمی‌شود و رئیس جمهور در جواب مرتضی حیدری که از او می‌پرسید که برنامه‌ی اقتصادی دولت شما چیست، جواب می‌دهد: این چه سؤالی است؟ خوب معلوم است، برنامه‌ی چهارم توسعه‌! حیدری از برنامه‌ی نظری تیم اقتصادی دولت می‌پرسد و او از برنامه‌ی عملی مصوّب می‌گوید و این یعنی کار از آنچه فکر می‌کردیم خراب‌تر است.

این در لحظه زیستن‌ها به تصمیم‌هایی می‌انجامد که که ممکن است بسیار زود شکسته شوند؛ از انتصاب فلان وزیر و رئیس و عزل آنها پس از یک سال تا اجرا یا عدم اجرای کاری و منصرف شدن و بازگشتن به وضعیّت قبلی. معیار قضاوت درباره‌ی افراد هم همراهی کردن یا نکردن با رئیس است. این‌گونه است که فرمان می‌آید هرکه با پایین‌آوردن دستوری نرخ بهره موافق نیست برود و از طرف دیگر کسانی مانند کلهر با آن حرفهای عجیب در ابتدای ریاست جمهوری احمدی نژاد یا علی‌آبادی که با وعده‌ی سوّم کردن ایران در بازی‌های آسیایی آینده نشان داد که چقدر از شناخت واقعیّات ورزش به دور است، همچنان باقی بمانند.

حدّاد عادل معتدل‌ترین رئیس مجلسی بود که می‌شد تصوّر کرد و کس دیگری اگر به جای او بود، در تنش بین دولت و مجلس یا بهتر بگویم در برابر خیره‌سری دولتیان و رئیسشان بسیار پیش از این اختیار از کف می‌داد. امّا او به دلیل نوشتن نامه به رهبری درباره‌ی عدم اجرای مصوّبات مجلس و یکی دو اختلاف نظر، توسّط تیم احمدی‌نژاد کنارگذاشته شد تا لاریجانی بیاید. محمّدجواد در گفت و گو با شهروند گفته بود که علی، احترام استادش را نگه خواهد داشت و اصلاً چنین رقابتی در کار نخواهد بود ولی برادر کوچکتر را نظر دیگری بود. اطرافیان احمدی‌نژاد فراموش کرده‌اند که علی لاریجانی اوّلاً بسیار صریح‌اللهجه‌تر از حدّاد است و بی‌پروا سخن گفتن او – مانند برادرانش- معروف است، ثانیاً همین سه سال پیش رقیب انتخاباتی احمدی‌نژاد بوده است و ثالثاً با نارضایتی از دبیری شورای عالی امنیّت ملی به دلیل اختلاف‌نظر با رئیس‌جمهور کنار رفت. اینان اگر حدّاد را نمی خواستند باید به فکر یک رئیس همسو با خود می‌افتادند نه کسی که به نظر من خواه‌ناخواه با آنها برخورد خواهد داشت با این تفاوت که این‌بار او در جایگاهی نیست که توسط رئیس‌جمهور قابل عزل باشد. زمان بهترین داور برای هر پیش‌بینی است؛ از دید من که دیر یا زود سنگی که دولتیان برای دفع مگسی برداشتند، بر خودشان فرو خواهد افتاد.