رو به قهقرا

            

طرّاحی دور جدید برنامه‌ی رو به فردا از دید من، نه حاصل عقب‌نشینی حاکمیّت است و نه نشانه‌ی عاقبت‌اندیشی و خردورزی بخشی از آن؛ پخش مناظره‌ها به دلیل اطمینان حاصل از تکرار خلافگویی خود (در نه دی بساط جنبش سبز جمع شد) است. آقایان وقتی مهربان، دموکرات، طرفدار مدارا و شنیدن حرف مخالف می‌شوند که بدانند پیروزند یا پیروز خواهند شد ولی حالا دستکم چهار اتّفاق دیگر افتاده است.

۱- کلهر، سلیمی نمین و دیگر شرکت‌کنندگان در این برنامه اصرار داشتند که بگویند ناآرامیها پایان یافته و حالا اکثریّت قاطع مردم با نظام هستند. از دید آنان تظاهرات چندصدهزار نفری ۲۵ خرداد به چند ده هزار روز قدس و سپس به چندصد نفر عاشورا رسید که مشتی آشوب‌طلب بودند امّا چهره، سابقه و منش کواکبیان و اطاعت به آشوبگران نمی‌خورد. حالا آشکار شده که یک نماینده‌ی مجلس و مدیرمسئول روزنامه و یک استاد و عضو هیئت علمی  دانشگاه که خواه‌ناخواه مخاطبان فرهیخته‌ی بسیاری دارند، هنوز بر سر حرف و ادّعای خود هستند پس ناراضیان چند آشوب‌طلب خیابانی نیستند و جنبش زنده است.

۲- توفیق دو اصلاح‌طلب بیش از آنکه به خاطر گفته‌های آنان باشد، به دلیل جهت‌گیری خاص افکار عمومی است. هم کواکبیان آنچنان که باید در مقابل شریعتمداری نایستاد و هم اطاعت جواب زاکانی را آنچنان که شاید نداد. این هم خوب است و هم بد. خوب است چون از این پس هر اصلاح‌طلبی به میدان بیاید و اعتراض کند دیگران برایش هورا می‌کشند یعنی حضور در برنامه و افشاگری و اعتراض، به خودی خود متضمّن برد و امتیازی به نفع اصلاح‌طلبان بی‌تریبون است ولی از طرفی نشان می‌دهد که فضای جامعه به شدّت قطبی شده و امکان غلبه‌ی شعار بر شعور هست. آن اوّلی را که خوب است و باید حفظ کرد ولی دوّمی را می‌توان با مشورت و اتّخاذ راهکارهای دقیق مباحثه و ارائه‌ی آمار و اطّلاعاتی که در این چند ماهه مردم از شنیدنش محروم بودند، اصلاح کرد.

۳- کسانی که از این پس به نمایندگی از اصلاح‌طلبان می‌آیند مشکل کمتری در بیان آزادانه‌ی مطالب خود دارند چون کواکبیان و اطاعت بسیاری از خطّ قرمزها را رد کرده‌اند. باید از این پس منتظر صراحت بیشتری بود که البتّه به شخصی که دعوت شده نیز بستگی دارد.

۴- برنامه‌ی رو به فردا تا زمانی که به صورت گفتگو بود و بدل به مناظره نشده بود، در قیاس با دیگر برنامه‌های صداوسیما نه حسنی داشت و نه قبحی ولی حالا اگر قطع شود یا به شیوه‌ی گذشته برگردد، جانب‌داری صداوسیما بسیار بیش از پیش به چشم می‌آید؛ اکنون دیگر نه می‌توانند گامی به پس بگذارند و نه به پیش.