اوجب واجبات

                                                                                                    چهارشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۹۲

     

 

بسیاری از وقتها فکر می‌کنم تمام یا بیشتر اخبار را دیگر دوستان هم می‌بینند؛ ‌پس یا مستقل بررسی نمی‌کنم یا حدّاکثر در وبچین می‌گذارم. از اینکه محمّد معینی تازه متوجّه شده که جمله‌ی معروف «حفظ نظام اوجب واجبات است» از آیت‌الله خمینی نیست تعجّب کردم. این متن مختصر را بخوانید تا ببینید نه تنها این جمله بلکه جملات معروف دیگری هم هست که به او تعلّق ندارد. احتمال می‌دهم از این دست جملات، خیلی زیادتر از این باشند. (نکته‌ی خوب نوشته‌ی معینی نقل قول از رهبر نظام است که این شایعه/خرافه را با شدّت و حدّت تأیید و بر آن تأکید می‌کند؛‌ تعجّبی هم ندارد چون بر اساس همین تک‌جمله زیردستانش چه‌ها که نکرده‌اند)

  

به فرض هم که این جمله از آن او بود و حرف خمینی را مطلق و دربست می‌پذیرفتیم، باز ربطی به اعمال نادرست کارگزاران حکومت نداشت. نماز هم رأس تمام واجبات فردی است ولی «عمود دین» بودن آن در زبان معصومان تأکید بر اهمیّت آن است نه اینکه به خاطر آن واجب دیگری را ترک یا حرامی را مرتکب شویم. برای حفظ نظام هم نمی‌توان عمل نادرستی را مرتکب شد و به این جمله استناد کرد چنانچه در تاریخ صدر اسلام نمی‌بینیم پیامبر یا امام علی جایی انجام عملی ناروا را به خاطر حفظ حکومت روا داشته باشند و اتّفاقاً درست به دلیل همین «اصولگرایی» بسیاری جاها با مشکل مواجه می‌شدند. امیرمؤمنان در جواب کسانی که معاویه را از وی باهوشتر دانستند گفت «لولا التّقی لکنت ادهی النّاس» اگر تقوا نبود زیرکترین مردمان بودم. یعنی ایمانم نمی‌گذارد هر کاری را انجام دهم و گرنه بهتر از معاویه بلد بودم کلک بزنم. درگیری او با معاویه سیاسی بود و اگر می‌خواست «برای حفظ نظام» خیلی کارها می‌کرد و علّت توقّف او در صفّین نیز همین بود.

  

پ.ن:‌ چندی پیش نوریزاد با استناد به همین جمله مطلبی نوشت، ‌به او یادآوری کردم که این جمله از آن خمینی نیست،‌ یادداشتت را اصلاح و برای دیگران اطّلاع‌رسانی هم بکن که نکرد؛‌ یک‌پا «گنجی» شده برای خودش. شیوه‌ی بیان یک گفتار از محتوای آن مهمتر نباشد،‌ کم‌اهمیّت‌تر نیست؛‌ پس کسانی که به سیم آخر می‌زنند خیلی فرقی نمی‌کند که دموکرات باشند یا اقتدارگرا. این را خیلی وقت پیش میراحسان در توصیف مخملباف گفته بود.

  

پ.ن۲:‌ یک استاد تربیت‌بدنی داشتیم که عاشق جمله‌ی قصارسازی بود. خیلی از اینها را هم می‌داد روی دیوار اماکن ورزشی بنویسند. تعریف می‌کرد چندی است که می‌بینم بعضی از جملات مرا پلاکارد، ‌پرچم یا دیوارنویسی کرده‌اند و زیرش نوشته‌اند «امام خمینی»! یکبار در یک راهپیمایی دیدم پرچم یکی از جملاتم را که خیلی دوستش دارم در دست گرفته‌اند: «امر به ورزش، امر به معروف است-‌امام خمینی» جلو رفتم و گفتم من فلانی هستم و این را من گفته‌ام،‌ بی‌زحمت اصلاح کنید. می‌گفت هر کار کردم زیر بار نرفتند که نرفتند.