دوشنبه ۳ اردیبهشت ۱۳۹۷
مرتضوی کجا
اشتباه کرد؟ طبعاً این پرسش به درستی یا نادرستی اقدامهای او کاری ندارد بلکه از
این می‌پرسد که چرا در حالیکه بسیاری مانند او ابزارهای اِعمال قدرت نظام بودند تا
به حال نه تنها با مشکلی مواجه نشدند بلکه ارتقا نیز یافتند. همین محسنی اژه‌ای در
دستگاه قضا بهترین نمونه است یا حتّی در مقیاسی وسیع‌تر سیّدابراهیم رئیسی یا ری‌شهری.
برخی منسوبان به سران نظام مانند قاری منحرف یا مدّاح هفت‌‌تیرکش را نیز می‌توان
به این فهرست افزود. به نظرم سعید مرتضوی سه اشتباه بزرگ داشت:
یک. بی‌نهایت
بودن عطش قدرت و محدودنکردن دامنه‌ی فعّالیّتهای خود. او هیچگاه خود را به پستهای
قضایی محدود نکرد و گذشته از به عهده‌گرفتن مسئولیّتهایی که با «تخصّص» او منافات
داشت حتّی در پرونده‌ی فروش سؤالات کنکور نیز نامش دیده شد که اتّفاقاً به این
موضوع نمایندگان مجلس از جناح اصولگرا پرداختند و شیوه‌ی برخورد او با آنان مثل
زاکانی و نادران نیز فرقی با اصلاح‌طلبان نداشت یعنی توهین و فرافکنی و ازبین‌بردن
شواهد. تلاش برای اعدام امثال فرزاد کمانگر و معدوم‌کردن پرونده‌اش یا نقش او در
قتل زهرا کاظمی یا بسیاری موارد دیگر. وی با خواست خود به آچار فرانسه‌ی قدرت در
دستگاه قضایی بدل شده بود و برای مثال اگر فیلمی از رابطه‌ی خصوصی یک هنرپیشه لو
می‌رفت نیز سروکارش با مرتضوی بود. ترکیبی از بازجو، مفتّش، کارآگاه، کارچاق‌کن،
نیروی امنیّتی، شکنجه‌گر و در نهایت...قاضی.
دو. انتخاب
بدترین و نادرست‌ترین راه اِعمال قدرت. دروغگویی، تهدید، ارعاب، توصیه‌های
غیراخلاقی به خانوادهی متّهمان و تک‌رویهایی که حتّی در نظام قضایی ایران کم‌سابقه
یا بی‌سابقه بود، سابقه‌ای برای او درست کرد که ابداً جای دفاع نداشت و هیچ‌کدام
از حامیان سابق او بعدها حاضر نشدند که برای یاری او پا پیش بگذارند. انجام این
کارها قبلاً به عهده‌ی نیروهای پشت‌پرده بود، اطّلاعاتی‌ها و امنیّتی‌هایی که در
پس ماجرا بودند و قضاتی مانند محسنی اژه‌ای روکش موجّهی برای آنان به شمار می‌رفت
ولی مرتضوی این پرده‌ی حائل را پاره کرد و زشتی‌های پستوهای اندرونی را جلو دید
همه آورد. نیروهای نادیدنی را نمی‌شد شناخت، متّهم کرد یا از آنان شکایت کرد ولی
مرتضوی را می‌شد شناخت و رسوا کرد گرچه همچنان دور از دسترس افراد عادی جامعه بود.
پس چه چیز او را گیر انداخت؟
سه. آویختن به طناب پوسیده‌ی احمدی‌نژاد آن هم پس از رویارویی با رهبر. دوستان سابق احمدی‌نژاد با زمان‌سنجی بی‌درنگ از وی فاصله گرفتند تا عاقبتی که در انتظار جریان او بود، دامن آنها را نگیرد ولی مرتضوی درحالی به سیاست وارد شد که خودش سیاست نداشت. گرچه دسته‌گلهای پیاپی قاضی متخلّف،
پیگیری خانوادهی قربانیان کهریزک (مهمتر از همه روح‌الامینی) و البتّه نیاز نظام
به یک قربانی برای فرونشاندن خشم افکار عمومی، آرام‌آرام مرتضوی را از پستها و
مناصب قضایی دور کرد امّا صفاتی که پیشتر برشمردم به علاوه‌ی ابن‌الوقتی او باعث
ارتکاب بزرگترین اشتباهش شد. احمدی‌نژاد که پس از خانه‌نشینی یازده‌روزه، ماه‌عسلش با
نفر اوّل نظام پایان یافته بود، او را به مناصبی گماشت که در آنها نیز همانطور
رفتار کرد که در جاهای دیگر بود. خامنه‌ای که خیلی به ویترین و ظاهر نظام اهمیّت می‌دهد
در روزی که بعدها موسوم به یکشنبه‌ی سیاه یا فاضل‌گیت شد دید که مرتضوی چگونه
همکار و همراه احمدی‌نژاد برای حمله به دوتن از رؤسای قوای نظام آن هم جلو میلیونها ایرانی شده است. از همان
زمان دیگر یقینی بود که گیرافتادن مرتضوی دیروزود دارد ولی سوخت‌وسوز ندارد.
با وجود این سه اشتباه، حکم او دوسال زندان به اتّهام معاونت در قتل
است؛ یادمان باشد بهزاد نبوی برای شرکت در راهپیمایی، تبلیغ علیه نظام و اخلال در
ترافیک (!) به شش‌سال زندان محکوم شد.
