انسان‌ها و رایانه‌ها

                                                      ‌                                           یکشنبه ۲۶ شهریور ۱۳۹۶
               
این را حدّاد عادل پیرامون احمدی‌نژاد گفته است: «من درباره‌ی آقای احمدی‌نژاد تعبیری دارم که آن پاسخ همه‌ی سوالات شما است. من می‌گویم آقای احمدی‌نژاد یک رایانه‌ای است که ما نرم‌افزارش را نداریم و نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقی رخ می‌دهد».

این چکیده‌ی انتظار یکی از اطرافیان رهبر -نه فقط از احمدی‌نژاد بلکه- از یک رئیس‌جمهور یا فردی است که قرار است در نظام جمهوری اسلامی مسئولیّتی را عهده‌دار شود: رایانه‌ای که نرم‌افزاری بر آن نصب است، کارکرد معیّنی دارد و لاجرم کنش و واکنش‌هایش پیش‌بینی‌پذیر است. پس بحث بر سر احمدی‌نژاد نیست که حالا حسام آشنا بنویسد که «.. از دستکاری چنین رایانه‌ای بپرهیزید» بلکه بحث از انتظار اهل «نظام» از همه‌ی مسئولان است. با این وصف نه هاشمی،‌ نه خاتمی، نه احمدی‌نژاد، ‌نه روحانی و نه هیچ‌کس دیگر چنین ویژگی‌هایی ندارند چون انسان رایانه یا ربات نیست و هیچ‌کس هم آگاهانه خودش را دربست در اختیار رأس نظام مستقر نمی‌گذارد تا او را هدایت کند.

هاشمی و خاتمی پس از «فتنه‌»ی ۸۸ آن چنان که رهبر نظام انتظار داشت عمل نکردند، احمدی‌نژاد نه در جریان مشائی و نه مصلحی به دخالت فراقانونی رهبر تمکین نکرد؛ بحث بر سر درستی یا نادرستی کردار آنان نیست، سخن از این است که رهبر اطاعت‌خواه می‌خواست کن‌فیکون‌وار همه آن کارکرد مورد انتظار او را داشته باشند که نداشتند. نه تنها سخنان که کردار باید جوری می‌بود که #آقا خوشش بیاید ولی انسان انسان است و شاید مهمترین ویژگی او همین پیش‌بینی‌ناپذیر‌بودن، ‌اشتباهها، ‌چرخش‌های فکری،‌ پشیمانی‌ها، تجدیدنظرها و در یک‌کلام نپذیرفتن‌هایش است.

طرفداران رهبر نظام و عملکردش به فعّالان شبکه‌های مجازی به ویژه به هنگام هشتگ‌زدن برای اعلام حمایت از یک کار یا شخص «ربات» می‌گویند. آنان اگر کمی بیندشیند خودشان ربات یا شبه‌ربات اند. در همین واقعه‌ی میانمار پیش از سخنان خامنه‌ای طرفدارانش به کسانی که از سکوت ایران در قبال فاجعه‌ی روهینگیا انتقاد می‌کردند برچسب‌های رنگ‌وارنگ می‌زدند ولی به محض اینکه رهبر سخنرانی کرد تغییر مسیر دادند و خود جلودار شدند. جهت‌ فکری آنان را محتوای یک گفتار تعیین نمی‌کند بلکه مهم اراده‌ی آقاست؛ یعنی کسی که هدایت نرم‌افزارشان را به عهده دارد. من اگر جای آنان بودم، از درک موقعیّتی که دارم و انتظاری که از من دارند شرمنده می‌شدم و تصمیم می‌گرفتم لااقل از این به بعد رایانه‌ای پیش‌بینی‌پذیر در دست فردی مانند خودم نباشم.

۲ نظر:

لطفاً نظرتان همراه با انتخاب یک نام و رعایت اخلاق باشد.

Real Time Web Analytics