ایران، لیبی یا تونس؟

                                                                                                  پنجشنبه ۱۴ دی ۱۳۹۶
 

بیشتر اصلاح‌طلبان در مواجهه با اعتراضات اخیر نمره‌ی رد می‌گیرند. از مجمع روحانیون مبارز گرفته تا اکثر تشکّلهایی که بیانیّه دادند. بیش از همه از این نوشته‌ی ابوالفضل فاتح متعجّب و از این گفتگوی تاجزاده متأسّف شدم. بسیاری از آنان نگران این بودند که ایران سوریه یا لیبی شود و با استدلالهای تمثیلی/تشبیهی در نفی ناآرامی‌های اخیر تلاش کردند. کمی درباره‌ی این نحو استدلال توضیح بدهم. یکی از انحای استدلال (فارغ از معتبربودن یا نبودنش) تمثیل است. یعنی به صرف اینکه دو پدیده دارای وجه یا وجوه شباهت باشند،‌ بگوییم در دیگر وجوه یا آن وجهی که مورد نظر است با هم شبیهند. پس:

مقدّمه‌ی اوّل: پدیده‌ی الف دارای صفات یک،‌ دو و سه است.
مقدّمه‌ی دو: پدیده‌ی ب دارای صفات یک و دو است.
نتیجه: پدیده‌ی ب دارای صفت سه است.

این استدلال در صورتی دارای اعتبار است که وجوه شباهت (یعنی صفات یک و دو) «علّت تامّه‌»ی صفت آخر باشند. برای نفی این استدلال کافی است مثال خلف بیاوریم یعنی پدیده‌ای بیابیم که دارای صفات یک و دو باشد ولی صفت سوّم را نداشته باشد. سابقه‌ی این نحو تمثیل در فقه (که به آن قیاس می‌گویند) زیاد است و یکی از مهمترین مغالطه‌هاست که هنوز به شرح آن نپرداخته‌ام.

تاجزاده در مصاحبه‌ی امروزش می‌گوید که باید مواظب باشیم ایران لیبی یا سوریه نشود. پس:

م.اوّل: در سوریه و لیبی اعتراضات خیابانی به آشوب و هرج‌ومرج انجامید.
م. دوّم: در ایران نیز اعتراضات خیابانی رخ داد.
نتیجه: (در صورت عدم مهار آن) ایران نیز دچار آشوب و هرج‌ومرج خواهد شد.

کافی است که به یاد دوستان بیاوریم که می‌توان فهرست بلندبالایی از کشورهایی برشمرد که اعتراضات خیابانی (حتّی بدون سر یا رهبر) به تغییر بهتر انجامید. من هیچ‌وقت نمی‌پسندم الگویی خارجی برای ایران برشمرم چون ایران در خاورمیانه خود همیشه جلودار و الگوی دیگران بوده ولی صرفاً جهت اطّلاع، همین نحو اعتراض در تونس به نتایج خوبی رسید. چرا ایران مثل تونس نشود؟

پ.ن: سایت «ترجمان» که زیر نظر یکی از شاگردان رهبر نظام اداره می‌شود، مطالب مناسب هفته‌نامه‌ای برای افراد با سواد متوسّط را با نام «فصلنامه‌ی علوم انسانی» درمی‌آورد. من هم گاهی به آن پیوند می‌دهم. «ترجمان» در هنگامه‌ی اعتراضات متنی منتشر کرد با این عنوان «آیا اعتراض فایده‌ای هم دارد؟» (جواب دلخواه: معلوم است که نه!) خواستم پیشنهاد کنم این متن را پیش از روز قدس بازنشر کنند که دیدم نه الآن و همزمان با راهپیمایی حکومتی ۱۳ دی هم خواندنش بی‌فایده نیست. به هرحال این راهپیمایی هم اعتراض به اعتراض بود! 

۳ نظر:

  1. آنها که دائم - و تا ابد - مردم معترض را از «سوریه ای شدن» ایران میترسانند، اصلی ترین زمینه ساز دخالت بیگانگان در ایران هستند؛
    معنای سوریه ای شدن ایران این است که نظامیان ایران هم مانند نظامیان حکومت اسد، تمامی مخالفان را تا آخرین نفر در شهرهای کوچک و بزرگ خواهند کشت و با جنگنده های نظامی تمامی شهرهایی که در آن #تظاهرات_سراسری باشد را بمباران میکنند و اگر نیاز باشد از نظامیان خارجی هم (حزب الله و روسیه) برای کشتار مردم معترض کمک خواهند گرفت، مگر اینکه نیروی نظامی قدرتمندتری مانع آنها شود.

    آنها که مردم را از سوریه ای شدن ایران میترسانند، تنها سه راه را در مقابل مردم قرار میدهند:

    ۱- پذیرش نظام مقدس به همان شکلی که هست و #امتداد چهل سال گذشته تا چهل سال آینده؛
    ۲- کشتارسراسری مردم و بمباران شهرها توسط نظام مقدس و تبدیل کردن ایران به سوریه در صورت ادامه تظاهرات
    ۳- چشم داشتن به دخالت نظامی بین المللی در ایران برای ممانعت از کشتار گسترده معترضان

    در مقابل این سه راه، معترضان راه چهارم را میخواهند: اصلاحات ساختاری و برگزاری انتخابات آزاد و رفراندوم برای گذار مسالمت آمیز به یک ساختار دموکراتیک، کارآمد و پاسخگو.

    حال واقعا چه کسانی زمینه سوریه ای شدن ایران و دخالت بیگانگان در ایران را فراهم میکنند؟ معترضان یا سرکوبگران/استمرارطلبان؟

    پاسخحذف
  2. تاجزاده مثل دوران اصلاحات با سفسطه، گروگان گيرى جامعه ايران توسط اصلاح طلبی دولت محور را تجويز كرده است!اقاى دانش آموخته علم سياست، سياست فراتر از صندوق راى است. بن بستى كه با هراس افكنى بر آن اصرار مى ورزى ايران را سوريه اى و چه بسابدتر مى كند. چرا تونسی نشود و یامشابه نهضت مشروطه.
    متناسب ترین مدل بومی برای تغییر مسالمت امیز ساختار قدرت در ایران نهضت صدر مشروطه است.
    الگو های خارجی با توجه به تفاوت پیش زمینه ها، فرهنگ سیاسی و خصوصیات اجتماعی، قابلیت تطبیق بالا با ایران ندارند. از آن تجارب فقط باید درس گرفت

    پاسخحذف
  3. ايمايان جان عليرغم اينكه از وضع موجود اصلا راضي نيستم ولي سر نخ دخالتهاي خارجي در ايجاد و استمرار و خشن شدن اعتراضات را به وضوح ميتوان ديد. بنابراين هنوز درباره اظهار نظر درباره ماهيت اين پديده احتياط ميكنم.
    دخالتهاي خارجي يكي از عوامل استمرار ديكتاتوري در ايران است. لطفا اين را در تحليلهايتان لحاظ كنيد.

    پاسخحذف

لطفاً نظرتان همراه با انتخاب یک نام و رعایت اخلاق باشد.

Real Time Web Analytics