روابط دانش و قدرت را در ایران می‌توان به گونه‌های مختلف صورت‌بندی کرد. در صورت عام آن دانشی است که با اجازه‌ی قدرتمندان بذل و بخشش می‌شود مانند سهمیّه‌ها و فیلترهای ریز و درشت دانشگاهها تا شاید دانش‌آموختگان فرمایشی بدانند که نمک را از دست که خورده‌اند و نمکدان نشکنند. دانشی که می‌تواند قدرت بیاورد چون تاکتیکهای جنگ روانی و تبلیغاتی و علم سیاست هم از این دسته است. در ایران امروز حتّی دانش مذهبی چون فقط به دانش‌آموختگان خود اجازه می‌دهد که به مناصب خاصّی دست یابند هم گونه‌ای بازتولید قدرت است. دانش ِبفرموده هم یکی دیگر از این گونه‌هاست مثل اینکه بفرمایند بروید فلان چیز را ثابت کنید یا حتّی اراده برای تغییر کتب درسی مطابق میل خود هم از تأثیرهای سوء دخالت قدرت در ساختار دانشی است و طرفه آنکه گاهی دستور به تولید آنچه حاکم می‌خواهد به تأسیس کرسی‌های آزاداندیشی تعبیر می‌شود! اینها را داشته باشید تا بعد.
امّا یکی از یکی از جالبترین دانسته‌های حاصل از اعمال قدرت، اطّلاعات حاصل از شنود، یا هر راهی است که از ورود به حریم شخصی افراد حاصل می‌شود. یک‌بار مدیران جمهوری اسلامی را به صورتهای مختلف انرژی تشبیه کردم که فقط تغییر حالت می‌دهند ولی از بین نمی‌رود مگر اینکه با شخص حاکم تقابل پیدا کنند. فلّاحیان روحانی راست‌گرای اردوی حاکم بود که به ناگهان از چرخه‌ی حاکمیّت ناپدید شد و دلیل آن بی‌دقّتی او بود که در یک گفت‌وگو با ناطق نوری از رهبر با لفظ «عوام» یاد کرد و... حذف شد؛ گویا همین قضیّه درباره کرباسچی و موسوی اردبیلی نیز رخ داده بود. این شنود حدّ و مرز ندارد و شنیده‌ها حاکی از آن است که بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که گفته می‌شود تا جایی که بعضی نقل قول من از برخی دوستان را حمل بر شایعه‌سازی و ترساندن مردم کردند. یادداشت مزروعی از شنود نمایندگان مجلس می‌گوید که قاعدتاً چیزی برای پنهان کردن ندارند. شنود فقط برای دانسته‌ها سیاسی نیست بلکه طبق گفته‌ی سرکوهی تا خصوصی‌ترین جاها را هم نشانه می‌رود تا بهانه‌ای برای اعمال قدرت بیابد. تمام اینها در صورتی است که این عمل طبق نظر آیت‌الله خمینی مجاز نیست ولی کیست که «پیروی از سیره‌ی امام» را از زبان برخی باور کند.
ارائه‌ی آشکار اطّلاعات مخفی از دو جنبه حائز اهمیّت است، یکی محتوای آن خبر خاص و از آن مهم‌تر قدرتنمایی به وسیله‌ی این فاشگویی. اینگونه است که در یکی از امنیّتی‌ترین برنامه‌های صداوسیما، صوت و تصویر جلسات مخالفان خارج از کشور به عنوان مدرک و سند ارائه شد تا بلکه دلی را همراه خود کند که بیشتر نتیجه عکس داد. از تهیّه‌کنندگان آن برنامه سعید امامی حالا دیگر نیست ولی همراه او، حسین شریعتمداری راه وی را ادامه داده است. در چند روز اخیر شنود چند مکالمه تلفنی و جلسات درون گروهی اصلاح طلبان با اعتراف جنّتی، کیهان و چند جای دیگر بحث‌انگیز شده است. سؤال اینجاست که ارائه‌ی این اطّلاعات که تا کنون هیچ نتیجه‌ای نداده است چرا همچنان ادامه می‌یابد؟
جواب، ترکیبی از حسّ استیصال این اشخاص، تمایل به نگه داشتن افراد ِدرون اردوی خود و رعب‌افکنی در دل خصم است. گذشته از کیهان و خبرگزاریهای کیهانی، ارائه‌ی اطّلاعات حاصل از شنود در نشریّاتی که سعی می‌کنند ظاهر فرهنگی داشته باشند هم دیده می‌شود. نشریّه‌ی پنجره متعلّق به علیرضا زاکانی در پرونده‌سازی (به معنای دقیق کلمه) برای موسوی خوئینی‌ها – گذشته از طرح دوباره کتاب «شنود اشباح» که به نحو معنی‌داری جهت آن را نشان می‌دهد- چندین بار به سخنان تند و بی‌سابقه‌ای- از جلسات محرمانه‌ی اصلاح‌طلبان!- اشاره کرد که به یاد ندارم تا کنون جایی چنین گفته شده باشد مثل: اختلاف نظر وی با آیت‌الله خمینی، لزوم تغییر قانون اساسی، انتقاد از ولایت فقیه و شخص ولی، عامل اصلی بودن او برای کنارکشیدن خاتمی و به میدان آمدن موسوی و نقش اصلی وی در جهت‌گیری اصلاح‌طلبان پس از انتخابات.
امّا آنچه شنود را کارا می‌کند، مخفی بودن آن است و تنها در این صورت است که می‌توان یک نامزد ریاست جمهوری را با انگشت گذاشتن روی نقاط مخفی زندگی او، از دور خارج کرد ولی فاشگویی تأثیر آنرا از بین می‌برد بلکه گاهی اثر عکس می‌گذارد. آنچه از منتقدان حاکمیّت در نشریّه‌ای مانند پنجره بیان شد امکان نداشت از زبان خودشان گفته شود. آنان ناشیانه نشان داده‌اند که دیگر کسی در بعضی لایه‌های سیاسی ایران به رهبر که هیچ به ولایت فقیه هم اعتقادی ندارند و این تمام هیمنه‌ی این تئوری و شخص نشسته بر آن کرسی را از بین می‌برد. آشکارکردن شنود و تمام اطّلاعاتی که تا کنون پنهان شده بود، قدرتنمایی کوچکی است که تبعات دشواری را برای گویندگان آن به دنبال خواهد داشت. آشکارکردن سخنان مخفی خبرگان پس از فوت آیت‌الله خمینی و نشر خبر مخالفت برخی مانند موسوی خوئینی‌ها با رهبری سیّدعلی خامنه‌ای بسیار بیش از آنکه به ضرر خوئینی‌ها باشد، به ضرر کسی است که بیش از پیش معلوم می‌شود در میان چهره‌های اصلی انقلاب پایگاه چندانی ندارد.
مرتبط: شنود!؟ کدام شنود!؟
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
لطفاً نظرتان همراه با انتخاب یک نام و رعایت اخلاق باشد.