پیرامون «تقریرات»

                                                                                                چهارشنبه ۲۸ امرداد ۱۳۹۴
  
  
«تقریرات» مجلّه‌ای است که علی‌اشرف فتحی در می‌‌آورد. چند نکته‌ی مختصر پس از خواندن شماره‌ی دوّم آن:
  

با نگاهی گذرا به دکّه‌های نشریّه‌فروشی می‌بینیم که رنگ و لعاب تصنّعی و آنچه اصطلاحاً ژورنالیسم زرد خوانده می‌شود،‌ حرف اوّل را در نشریّات ما می‌زند. آن‌چنانکه مجلّات مدّعی روشنفکری و ادبی و هنری و سینمایی را هم -با تفاوتهایی- در بر می‌گیرد. این امّا دلیل نمی‌شود که یک نشریّه از به‌خدمت‌گرفتن وجوه سالم جلب مشتری و جذّاب‌کردن متاع خود غفلت کند. فتحی در یکی از پستهای اخیر وبلاگ خود نوشته است که از میزان استقبال از این نشریّه سرخورده شده است و ظاهراً تا به یکی از جریانهای قدرت و ثروت وصل نباشی، ‌قضیّه بر همین منوال است. ضمن تأیید کلام او عرض می‌کنم که خود نشریّه نیز در پس زدن مخاطب سهم عمده‌ای دارد

  
برای فروش مجلّه‌ای ماند تقریرات دست‌ِکم به یکی از عوامل زیر نیازمندیم:
یک. برگزیدن موضوع جذّاب، داغ،‌ مهم یا بحث روز و جز آن.
دو. پرداختن به افراد نام‌آور در سپهر فرهنگ ما.
سه. به‌کارگیری افراد سرشناس در گفتگوها یا نوشتن مقالات.
بدون اینها هرقدر هم قصد خیر و تلاش پشت مجلّه باشد، نباید انتظار استقبال مخاطب را داشته باشیم.

  

درباره‌ی عامل اوّل با تورّق مجلّه درمی‌یابیم که انگیزه‌ی پرداختن به موضوع «علمای بلاد» تأکید بر اهمّیّت استقلال حوزه از دولت است. (البتّه «استقلال حوزه از حکومت» آن چیزی است که هم‌اکنون محلّ بحث در ایران است ولی چنانکه افتد و دانی به جای حکومت، از واژه‌ی دولت استفاده شده است). این موضوع به تنهایی موضوع بسیار مناسبی بود ولی فتحی خیلی سریع از آن می‌گذرد و پرونده‌ای را به علمای بلاد اختصاص می‌دهد. بحث ازعلمای بلاد جاذبه‌ی کمی دارد و جا داشت که در کنار آن، موضوع اصلی با تفصیل بیشتری طرح می‌شد. پرداختن به ریزِ به اصطلاح کمکهای دولتهای پیش به ویژه دولت احمدی‌نژاد،‌ منعکس‌کردن تفصیلی مخالفتها و نقدها و گفتگو با افراد صاحب‌نظر و بررسی تاریخچه‌ی استقلال حوزه می‌توانست لااقل بهانه‌ای برای خرید آن باشد.

  

تصویر عالم بزرگواری که روی جلد مجلّه نقش بسته مگر اهالی یزد را تشویق به خرید آن کند، ‌ضمن اینکه نکته‌ی خاصّی نیز در گفتگو با ایشان به چشم نمی‌خورد. آنچه می‌توانست به این مهم کمک کند، ‌تأکید بیشتر روی گفتگو با سیّدحسین میردامادی بود که باز هم چنانکه آشکار است دلیل توجّه مخاطبان بالقوّه به ایشان، ربط چندانی به منش حوزوی و دانشگاهی ایشان ندارد و به حضور سیاسی متأخّر او در دو سه سال اخیر برمی‌گردد. استفاده از محقّقان و پژوهشگران جوان و معرّفی آنان به جامعه‌ی علمی کاری است ستودنی ولی حتّی همین جوانان نیز در پرتو توجّه به افراد شناخته و نام‌آور دیده می‌شوند و گرنه در مجلّه‌ای با فروش اندک، آنان هم دیده نخواهند شد.
  

اگر بانی خیر و پشتیبان مالی پشت نشریّه است که گردانندگان آن می‌توانند به این روش سالم ولی کم‌جاذبه‌ی خود ادامه دهند و گرنه حیف است که «تقریرات» پس از چند شماره -مانند بسیاری نشریّات مشابه- از انتشار باز ماند.

  

پی‌نوشت و شوخی: فتحی که در وبلاگ خود (که رسانه‌ای شخصی است) جهان بشری را به دو بخش زنجان و حومه تقسیم می‌کرد، خوشبختانه در «تقریرات» عنایتی هم به دیگر بخشهای عالم دارد. این هم یک نکته‌ی مثبت.