وارونگی ولایی

                                                                                                   یکشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۶

   

اشکالی ندارد یادداشت مربوط به یک تصمیم مضحک را با مثالی تقریباً زرد آغاز کنیم؟

لینا هیدی بازیگر نقش سرسی لنستر «بازی تاج‌وتخت» درست پس از پخش اوّلین قسمت مهمان شو نیمه‌شب کریگ فرگوسن بود. پیش از آن هم در سریال «نابودگر» نقش سارا کانر را بازی می‌کرد و به برنامه‌اش دعوت شده بود. هر دو هم که بریتانیایی‌اند و خلاصه رویشان به هم حسابی باز بود. کریگ با خوشحالی به او گفت که «ماتحتت را دیدم» و لینا هم درجا گفت که «اون من نبودم، خانمی بود که یه پول درست و حسابی گرفت و به جای من بازی کرد» این بحث شیرین ادامه می‌یابد تا جایی که کریگ به او گفت «اشتیاق من برای دیدن ماتحتت (حالا که میدونم نمیخوای دیده بشه) از قبل که این رو نمیدونستم بیشتر شده»! فرگوسن به عامیانه‌ترین شکل ممکن به مبحث «میوه‌ی ممنوع» اشاره کرده بود.

با بالاگرفتن ناآرامی‌های اخیر در ایران طبعاً آمار بازدیدکنندگان وبگاههای سیاسی بیشتر شد ولی با ممنوعیّت تلگرام ناگهان این سیر صعودی شدّت گرفت. بله، بسیاری از کسانی که مطالب فیلترشده را از فیدخوانها یا راههای دیگر دنبال می‌کردند، فیلترشکن نصب کردند و حالا به تمام وب دسترسی دارند که من هم جزئی از آنم. از قضا سرکه‌انگبین صفرا فزود؛ تلگرام فیلتر شد، درخواست برای دیدن مطالب پشت سدّ فیلتر بیشتر شد.

رهبر نظام موقع پرداختن به مسائل سیاسی پشت شعارهای همیشگی پنهان می‌شود ولی به هنگام پرداختن به بحثهای فرهنگی پیاده‌بودن خود را کامل نشان می‌دهد. یکی از این بحثها مخالفت با آموزش گسترده‌ی زبان انگلیسی بود. این زبان حالا (به قول سریال بالا) «زبان مشترک» است و آرام آرام نویسندگانی از جاهای دیگر مانند شبه قارّه‌ی هند ظهور کرده‌اند که انگلیسی را از خود انگلیسی‌زبانان بهتر می‌نویسند. این زبان حتماً تا جایی نشانه‌ی گسترش سلطه‌ی فرهنگی بود ولی از یک حد به بعد به پدیده‌ای کاملاً متفاوت بدل خواهد شد و آن هژمونی فرهنگی را به چالش می‌کشد. شاید باشند میان خوانندگان این سطور کسانی که سالها خارج زیسته باشند و معتقد باشند که این زبان را از اهلش بهتر می‌نویسند؛ درست مثل خیلی از دوزبانه‌های ایران مانند ترکها که به قول خرّمشاهی فارسی را از فارس‌زبانان هم شیرین‌تر می‌نویسند.
  

در ایران نوعی وارونگی فرهنگی/سیاسی/اجتماعی رخ داده که هرچه حکومت ممنوع یا محدود کند، آن کالا خواستنی‌تر می‌شود. شک نکنید که رغبت والدین برای آموزش زبان انگلیسی به فرزندانشان از امروز به بعد بسیار بیشتر خواهد شد. من به این پدیده «وارونگی ولایی» می‌گویم.