مین عمل‌نکرده و بمب ساعتی

                                                                                                سه‌شنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۸

۱- درباره‌ی مین عمل‌نکرده گویا اختلاف‌نظر زیادی هست. همانقدر که انتشار یک تصویر از جداکردن مین چسبان لزوماً ثابت نمی‌کند که ایران عامل آن بوده، نافی آن نیز نیست. اگر امریکا سابقه‌ی جعل تصویر برای حمله به ویتنام و عراق دارد،‌ این موضوع متعلّق به زمانی است که امریکا قصد حمله به این دو کشور را داشت و دنبال بهانه بود، نه حالا که آشکارا و بر اساس واکنشهایش چنین قصدی ندارد. در ضمن تنها کشوری که در منطقه سابقه‌ی حمله به نفتکش‌ها را دارد ایران است که دوست و دشمن از تاریخچه‌ی جنگ نفتکش‌ها، کشتی‌های مین‌گذار، ایران‌اجر، موشکهای سرگردان و جنگ دریایی بین ایران و امریکا باخبرند. پس اینکه سرلشکر باقری می‌گوید «اگر ایران بخواهد مانع صدور نفت شود، آن را اعلام می‌کند» درست نیست. 
   
۲- در برابر انتشار فیلم و تصویرهای امریکا، ایران جواب یا واکنش درخوری نداشت و نگفت که اگر مینی را از کشتی جدا کرده که متعلّق به خودش نبوده، بر اساس کارشناسی نظامیانش ممکن است متعلّق به چه کشوری باشد. در عوض و برای تحت‌تأثیر قراردادن اقدام امریکا فیلم حمله‌ی دوسال پیش به داعش و خبر کهنه‌ی برخورد با باند جاسوسی امریکا را با آب‌وتاب بیشتری منتشر کرد. سه راکت هم به پایگاه امریکا در عراق شلیک شد. قراین نشان می دهد که این بازی موش و گربه ادامه خواهد یافت. واکنش حیرت‌آور و همراه با بی‌خیالی ترامپ به حمله به نفتکشها و کم‌اهمیّت‌خواندن آنها به‌احتمال قوی نشان می‌دهد که پس پرده همین حالا هم خبرهایی است. 

۳- چند بمب ساعتی نیز در راه است: یکی تصویب‌نکردن لوایح FATF و دیگری تجاوز از مرز داشتن اورانیوم غنی‌شده بر اساس برجام. واکنش اصلی به این بمبها با اروپائیان است ولی به نظرم نظام هم مانند روحانی به این نتیجه رسیده یا برسد که اصل همان کدخداست و نباید خودش را معطّل اروپا یا دیگر کشورها کند. وقتی کار در منطقه به رویارویی مستقیم با امریکا رسیده، نگرانی از واکنش کشورهای دیگر در درجه‌ی دوّم اهمیّت قرار دارد.

۴- واشنگتن‌پست نوشته که پیام آبه حاوی سه مشوّق به ایران برای آغاز مذاکره با امریکا بود:
  
یک. خرید دوباره‌ی نفت از ایران.
دو. تعلیق تحریم صنعت خودروسازی.
سه. آزادکردن بخشی از پولهای مسدود ایران در امریکا با دخالت کشور ثالث.

در نظر داشته باشید که زمانی امریکا دوازده شرط برای آغاز مذاکره گذاشت،‌ سپس آنها را تعلیق کرد و حالا سه مشوّق هم ارائه کرده است. شما جای «نظام» باشید به طمع بیشتر نمی‌افتید؟ همانطور که تاجزاده گفته ایران با امریکا مذاکره خواهد کرد یا چه‌بسا همین الآن در حال مذاکره باشد. امریکا گذشته از شدنی‌نبودن تغییر رژیم در آینده‌ی نزدیک، دلیلی برای این کار ندارد. فقط به یک نمونه دقّت کنید: چرا ایران باید دستش را از یمن کوتاه کند؟ اگر ایران چنین کند و حوثی‌ها شکست بخورند،‌ امریکا با چه بهانه‌ای به عربستان و کشورهای عربی سلاح بفروشد؟ همین الگو را درباره‌ی دیگر بندهای پمپئو لحاظ کنید. ایران انقلابی از هر لحاظ در حال دادوستد با امریکاست و در ضمن خطری هم برای آن ندارد. شاید حتّی نیازی به دست‌کشیدن از شعار نابودی اسرائیل نیز نباشد، کافی است در عمل چنین نکند که توانایی‌اش را هم ندارد؛ چنان که دیدیم در چندسال اخیر متحمّل حملات شدیدی از سوی اسرائیل در سوریه شد که توان پاسخگویی هم نداشته است. رهبر وقت ایران زمانی فتوای قتل سلمان رشدی را نیز داد و بعدها نظام ایران آن را معلّق کرد. گرچه دو مثال از لحاظ گستردگی و اهمیّت خیلی با هم فرق دارند ولی الگوی «شعار بی‌عمل» می‌تواند در هر دو یکی باشد. ایران شیعی انقلابی کشورهای مسلمان را دو شقّه کرده،‌ کشورهای عربی را به اسرائیل نزدیک کرده، جنگ تسلیحاتی راه انداخته و حضور امریکا را در منطقه الزامی کرده است؛ چرا باید چنین رژیمی تغییر کند؟
  
۵- به نظرم ایران می‌داند چنین تاجرمسلکی مختص ترامپ است و شاید این بخت را در دوران دموکراتها نداشته باشد،‌ پس باید فرصت را غنیمت شمرد. تا همینجا وعده‌ی تلاش‌نکردن برای تغییر رژیم و تأیید رهبران فعلی را از زبان ترامپ دریافت کرده است. روشن است که دادوستد فرضی ابداً به نفع آزادیخواهان داخل و خارج نخواهد بود چون نظام فعلی را تثبیت می‌کند.

مرتبط: مذاکره از راه دور، هفت تأمّل در بحران ایران - امریکا