دگرديسي فرهنگي

                          

خبر بازی گلشیفته فراهانی در فیلمی هالیوودی در حدّ شایعه مطرح شده بود و نه بیشتر. ظاهراً به عمد پنهان ماند تا از جلوگیری احتمالی بعضی پیش‌گیری شود. به هر حال او در فیلم کارگردان گلادیاتور با دی‌کاپریو و راسل کرو هم‌بازی شد تا پس از همایون ارشادی که در بادبادک‌باز بازی کرد، دوّمین بازیگر ساکن ایران باشد که در فیلمی آمریکایی بازی می‌کند. ارشادی هم‌چنان که پیشتر نوشتم قرار است در فیلم جدید آلخاندرو آمنابار بازی کند و خودش می‌گفت که بعضی کارگردانان از او بازیگر جوان زن ایرانی هم برای فیلم‌هایشان خواسته‌اند که چون نقش‌ها به گونه‌ای نبوده که مناسب آنان باشد، گزینه‌ای را پیشنهاد نکرده است؛ به هرحال دور جدیدی از رخنه کردن ایرانی جماعت به تصویر گسترده در برابر کسانی که از ایران و ایرانی شناختی ندارند، باز شده است.

چند روز پیش از هنر به عنوان بهترین تبلیغ گفتم و حالا باز بر آن تأکید می‌کنم که مگر دادوستد ایرانیان در قالب هنر یا ورزش و جز آن بتواند تصوّر مخدوش جهانیان از ایرانیان را اصلاح کند. این را زمانی می‌نویسم که بحث دشمنی نداشتن ایران با مردم اسرائیل از طرف معاون رئیس جمهوربحث‌برانگیز شده و اصلاح‌طلبان عافیت‌طلبانه سکوت کرده‌اند؛ آیا پیام دوستی ایرانیان با مردم جهان نیازی به دفاع ندارد؟ من می‌دانم که بعضی از کودکان آنان روی بمب‌هایی که بر سر فلسطینیان می‌ریختند، یادگاری می‌نوشتند ولی چگونه می‌توان آن کودک یا والدینش را آگاه کرد که اگر بنا به سابقه‌ی قومی برای سکونت در محلّی باشد، الآن سرخپوستان باید تمام آمریکائیان مهاجر را از آن قارّه بیرون بریزند؟ در اخبار داشتیم که خود اسرائیلیان از سخنان مشّائی استقبال نکرده‌اند. به نظرم واضح است که دولت‌مردان اسرائیلی، ایرانی خشمگین و دشنام‌گو را که خواهان محو آنان و انکار هولوکاست باشد، ترجیح می‌دهند چون رفتار تجاوزگرانه‌ی آنان را توجیه می‌کند. گاهی از رفتار دشمن خود باید به راه درست پی برد. ایرانیان می‌توانند با سلاح هنر و ادب و فرهنگ خود دشمنان خود را رام و اهلی کنند. حکایت آن شاهزاده‌ی ستاره‌نشین است و روباه با این تفاوت که همه‌ی روباه‌ها این درک را ندارند که باید اهلی شوند و ما خود باید برای این کار آستین بالا بزنیم. سینما یکی از راه‌های اهلی کردن است.