ناشربازي

                            

احسان عابدی از ناشرانی که به آنها علاقه دارد نوشته و از من نیز خواسته چنین کنم. هیچ وقت به اسم ناشران، آنقدر دقّت نکرده بودم که بخواهم زود در ذهنم ردیفشان کنم. امروز یک ناشر خوب می‌تواند کار مدیر یک پژوهشکده را کند و با انتخاب دقیق یک موضوع، زمینه‌ و نویسنده‌، کاری بکند کارستان که البتّه بیش از هر چیز نیاز به منابع مالی دارد؛ یعنی به نشر به عنوان جایی برای پول خرج کردن در جهت تولید محتوا نگریسته شود نه پول درآوردن و این هم خوب، صعب کاری است این روزها.

اوّل از همه ناشری را که خارج از کشور و در یکی از کشورهای همسایه، کتابهایی را که در ایران سانسور می‌شوند یا امکان چاپ نمی‌یابند برمی‌گزینم. این ناشر هنوز نه نام دارد و نه وجود خارجی، ولی من بارها در این وبگاه پیشنهاد کرده‌ام که کسی پیدا شود و همین دور وبر چنین کاری را انجام دهد، کتاب‌ها خودشان راهشان را به ایران پیدا می‌کنند؛ آمدیم و تا صدسال دیگر اجازه‌ی چاپ ترجمه‌ی شاهکارهای ادبی دنیا مانند اولیس را ندادند یا نتوان نقد صریحی از فرهنگ حاکم را به چاپ سپرد، باید دست روی دست گذاشت؟ یکی از مشکلات نویسندگی در ایران( فرقی نمی‌کند در چه زمینه‌ای، دانش یا هنر و ادب) خودسانسوری ناشی از سانسور دولتی است. وجود چنین ناشری و دسترسی بالقوّه به او، می‌تواند این مانع ذهنی را از بین ببرد. بسیاری از نویسندگان می‌گویند که به هنگام نوشتن، به هیچ چیز جز اثر نمی‌اندیشند ولی احتیاط و محافظه‌کاری نوشته‌شان چیز دیگری می‌گوید.

اسم انتشارات را که می‌شنوم بیشتر یاد قدیمی‌ها می‌افتم که مهرشان یک جور اعتبار است برای کتاب و این اواخر از خیلی‌هایشان نشانی نمی‌بینم. از جدیدترها اوّل یاد طرح نو افتادم و انبوه کتاب‌های تأثیرگذاری که روانه‌ی بازار کرد. تک‌نگاری‌های این انتشارات درباره‌ی بزرگان ادبی، هنری و علمی ایران و ترجمه‌ی کتاب‌هایی از همین دست، بسیار شایان تحسین است. انتشارات صراط هم با چاپ آثار دکتر سروش و دیگران نقش زیادی در گسترش افکار نو داشته است. نشر نی با طیف وسیع مؤلّفان و موضوعات و همچنین نشر مرکز از بابک احمدی گرفته تا چاپ نفیس درجست‌وجوی زمان از دست رفته‌ی پروست، نشر کویر با کتاب‌های نواندیشانه‌ی دینی از آثار کدیور تا صالحی نجف‌آبادی و بوستان کتاب قم ( دفتر تبلیغات اسلامی) با کتاب‌های استاد آشتیانی و دیگر کتاب‌های فلسفی- دینی خود، انتشارات علمی و فرهنگی، سروش، مولی، آگاه، امیرکبیر، نیلوفر، نگاه، نقش و نگار، قطره، اردیبهشت، هرمس، زوّار، رواق و دفتر نشر فرهنگ اسلامی، آنهایی بودند که توانستم به خاطر بیاورم یا دور و برم یافتم.