هم‌پُشت با پیر مهنه

                                                                                                          یکشنبه ۲۹ تیر ۱۳۹۳
   

   

از شیخ ما سؤال کردند که از خلق به حق چند راهیست؟ به یک روایت گفت هزار راه بیش است و به روایتی دیگر گفت به عدد هر ذرّه موجودات راهیست به حق امّا هیچ راه به حق نزدیکتر و بهتر و سبکتر ازان نیست که راحتی به دل مسلمانی رسانی و ما بدین راه رفتیم و این اختیار کردیم و همه را بدین وصیّت می‌کنیم.

  

‌آنچه ما یافتیم به بیداری شب و بی‌داوری سینه و بی‌دریغی مال یافتیم.

  

هرکه به خویشتن نیکوگمان است خویشتن نمی‌شناسد و هرکه به خدای بداندیش است،‌ خدای نمی‌شناسد.

  

وقت تو این نفس تُست در میان دو نفس؛ یکی گذشته و یکی ناآمده. دی رفت و فردا کو؟ روز امروز است و امروز این ساعت است و این ساعت این نفس است و نفس این وقت است.

  

شیخ ما را پرسیدند که یا شیخ بندگی چیست؟ شیخ گفت «خلقک الله حرّاً فکن کما خلقک» خدایت آزاد آفرید پس آزاد باش. گفت: یا شیخ سؤال در بندگیست. شیخ گفت ندانی تا آزاد نگردی از دو کون،‌ بنده نشوی؟

  

شیخ را در نشابور سؤال کردند که ای شیخ هیچ نشانی هست که بنده در دنیا بداند که خداوند تعالی از او راضی هست یا نه؟  شیخ گفت بباید نگریست که آن بنده از خدای راضی هست یا نه، اگر به هر صفت که خداوند بنده را می‌دارد از خداوند بدان راضی هست بباید دانست که خداوند نیز از وی راضی است و اگر راضی نیست بباید دانست که خداوند نیز از آن بنده راضی نیست.

  

هر که با هرکسی تواند نشست و از هرکسی سخن تواند شنید و با هرکسی خورد و خواب تواند کرد،‌ بدو طمع نیکی مدار که نفس او دست به شیطان باز داده است.

  

هر که با ما در این راه موافقست، او ما را خویش است اگر چه از ما مرحله‌ها دور است و هرکه هم‌پُشت ما نیست اندرین حدیث، او ما را هیچ‌کس نیست اگر چه ما را از اقرباست. تو با منی و میان ما منزلهاست.

  

چهار سخن از چهار کتاب خدای تعالی برگزیده‌اند برای کار بستن. از تورات «من قنع شبع» هرکه قناعت گزید سیر شد و از انجیل «من اعتزل سلم» هرکه کناره گرفت، سالم ماند و از زبور «من صمت نجا» هرکه سکوت کرد، نجات یافت و از قرآن «و من یتوکّل علی الله فهو حسبه» هر که بر خدای توکّل کند، ‌همو وی را بسنده بود.

    

(اسرار التّوحید فی مقامات شیخ ابوسعید ابوالخیر)