شنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۱
در دوران حضور کوتاه‌مدّت خود در تویتر یک‌بار نقل قولی از سیمین دانشور گذاشتم که می‌بینم این روزها مدافعان نظام در نقد اعتراضات ایرانیان خارج -مثل گردهمایی امروز در برلین- به کرّات به کار می‌برند. به نظرم یک توضیح کوتاه لازم باشد:
پس از انقلاب، دانشور در پاسخ گلشیری که برای شرکت در شب ادبیات ایران در سفارت آلمان از او دعوت کرد گفت: قرار است جز شعر و داستان چه بگویید؟ گلشیری گفت: سانسور در ایران. سیمین گفت: نمی‌آیم. من رخت چرکهایم را در حیاط همسایه نمی‌شویمِ.
ممکن است کسی اصل این گفته را قبول نداشته باشد که طبعاً مخاطب این نوشته نخواهد بود. از دید من حرف دانشور اگر درست فهم شود هنوز هم قابل دفاع است. برخی نویسندگان برای گله‌گزاری و شکایت به آنجا و دیگر سفارتخانه‌ها می‌رفتند که نشانگر نوعی خودکم‌بینی و درخواست کمک از یک کشور خاص داشت و البتّه در مقام عمل کمترین سودی در پی نداشت. همان حرف در نقد سانسور اگر گفتنی بود یا باید در فضای فرهنگی ایران بیان می‌شد یا نهادی بین‌المللی که مرجع تمام کشورهای جهان باشد؛ با حفظ اقتدار و عزّت نفس.
اگر این حرف امروز مصداقی داشته باشد، دیدار برخی فعّالان خارج با مقامهای سیاسی کشورهای غربی و کمک‌خواهی از آنان است. درمیان‌گذاشتن مشکلات ایران با نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل و زیرمجموعه‌هایش نه تنها مجاز بلکه واجب است. اگر ایرانیان خارج بخواهند اعتراضی همگانی کنند، چاره‌ای نیست جز اینکه جایی مثل کانادا یا آلمان یا هرجای دیگر را برای نشان‌دادن مشت نمونه‌ی خروار معترضان برگزینند. حتّی حرفهای اسماعیلیون -گذشته از اینکه با محتوای حرفهایش موافق باشیم یا مخالف- دست نیاز دراز کردن به سوی شخص خاصّی نبود و عموم کشورهای غربی را مخاطب قرار داد.
انقلاب ۵۷ نیز شاهد اینگونه اجتماعات در خارج بود، از تشکّل‌های دانشجویی گرفته تا دیگران. رهبر انقلاب هم -گذشته از ناخواسته‌بودن تبعید- از فرصت سکونت در خارج بهترین بهره را برد. از سال ۱۳۴۸ در عراق رادیویی برنامه‌های نهضت را به داخل می‌رساند. پس از رفتن به پاریس نیز از بیشترین امکانات موجود مثل مصاحبه با روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها استفاده شد بی آنکه شایبه‌ی کمک‌خواهی یا وابستگی به جایی پیش بیاید.
آنچه گفتم نافی وظیفه‌ی کشورهای دیگر در کمک‌رسانی به کشوری استبدادزده نیست. مثلاً اگر واقعاً اخبار همکاری دولت امریکا با ایلان ماسک برای رساندن استارلینک به ایران درست باشد، عملی در خور توجّه است چون تا حدّ زیادی جلو اختناق خبری و ممانعت از رسیدن اخبار داخل به خارج را می‌گیرد. اینگونه کمکها کمک به تک تک ایرانیان است و نه یک گروه خاص و می‌تواند ادامه یابد. یک کلام به سادگی می‌تواند بدون در نظرگرفتن شرایط زمان و مکان و مخاطب آن معنایی متفاوت بیابد که به نظرم در مورد کلام دانشور چنین شده است.
آنچه که انقلابیان دوست ندارند اذعان کنند ارتباط با دولتهای غربی است. بنی صدر و یزدی گفته‌اند که طرفداران ایت‌الله با غرب مذاکره می‌کردند تا انتقال قدرت راحت‌تر باشد. سیدمحمد حسینی بهشتی ارتباط گسترده‌ای با انها داشت اما حالا اینجور کارها بد و ناپسند است!
پاسخحذف"حضور کوتاه‌مدّت در تویتر".
پاسخحذفچرا کوتاه‌مدّت؟
جای من نبود.
حذف