دوشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۸
۱
بررسی چهلسال سیاستورزی مهاجمانهی نظام جمهوری اسلامی ما را با انبوهی از لافها و «اگر»هایی از سر خود ابرقدرتپنداری در برابر جامعهی جهانی مواجه میکند که عاقبت همهی آنها مشخّص شده است. یکی از آخرین آن این بود که «اگر ما نتوانیم نفت صادر کنیم، دیگران هم نمیتوانند» امّا به سادگی صادرات ایران به سیصدهزار بشکه رسید و با افزایش تولید امریکا، «روسیه» و کشورهای عربی آب از آب تکان نخورد. البتّه انصافاً نظام تمام تلاشش را کرد و با ترکاندن مین دریایی در خلیج فارس و دریای عمّان و حمله به تأسیسات عربستان خودی نشان داد ولی عکسالعملش را هم دید که نفتکشش در دریای سرخ مورد اصابت قرار گرفت و عکس پاسداران در حال کندن بقایای مین عملنکرده هم مجال حاشاکردن را از آنان گرفت.
عکسالعمل مناسب چه بود؟ پذیرفتن پیشنهاد مذاکرهی ترامپ که اگر به نتیجه نمیرسید، دستکم دفعالوقتی بود تا دورهی او بگذرد و جانشینانش دوباره به برجام برگردند. تابوی مذاکره با امریکا در برجام شکسته شد و دلیلی نبود تا ادامهی آن را غیرمجاز کند امّا خشکمغزی رهبرنظام و بیدرایتی حسن روحانی به ضرر دویستمیلیارد دلاری ایران و تنش در منطقه انجامید.
۲
زدن هواپیمای مسافربری، لغو تورهای گردشگری و احتیاط شرکتهای هواپیمایی در پرواز به سوی ایران را به دنبال داشت. استفاده یا سوءاستفادهی باشگاه کویتی و همراهی دیگر کشورهای عربی باعث شد که بازی باشگاههای ایرانی در جام باشگاههای آسیا به زمین بیطرف منتقل شود؛ چیزی که برای عراق هم پس از اعتراضات آن کشور اتفاق افتاد. عکسالعمل باشگاههای ایرانی چه بود؟ تهدید به تحریم شرکت در مسابقات. پیامد عملیشدن این تهدید چه خواهد بود؟ طبق قوانین، محرومیّت تا دوسال از شرکت در مسابقات. نه AFC و نه هیچ نهاد بینالمللی دیگر از تهدید جا نمیزند که اگر بزند، ضعف خود را نشان داده است. با محرومیّت باشگاههای ایرانی، انگیزهها در لیگ کم میشود و فوتبال و ورزش ایران چندگام به عقب میرود. از سال آینده جام باشگاههای جهان با شرکت ۲۴ تیم در چین برگزار میشود و سهمیّهی آسیا سهونیم تیم است. یعنی رسیدن به مرحلهی نیمهنهایی به معنای بازی با بزرگان فوتبال جهان است؛ بازیهایی در مقیاس کوچکتر از جامجهانی ولی از جهاتی هیجانانگیزتر.
کار درست در صورت به ثمر نرسیدن رایزنیها، انتخاب بین بد (بازی خانگی در زمین بیطرف) و بدتر (حذف از روند فوق) است. شوک ناشی از سقوط هواپیمای مسافربری -اگر ماجراجویی دیگری در کار نباشد- تا ابتدای سال آینده و بازیهای تیم ملّی -که زیر نظر فیفاست نه کنفدراسیون آسیا- برطرف میشود و کار به روال عادی برمیگردد.
۳
ظریف تهدید کرده که اگر پروندهی ایران طبق مکانیسم ماشه به شورای امنیّت برود، ایران از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج میشود. ایران پیشتر تهدید به خروج از برجام میکرد ولی حالا تهدید به خروج از انپیتی میکند. گذشته از موضع ظریف که او را شبیه حسین شریعتمداری کرده، باید گفت که نظام ایران به طور کامل فریب بازی تیم ترامپ را خورد و کاری کرد که آنها میخواهند. تا پیش از این ترامپ به ایرانی که برجام را پذیرفته بود و به تمام تعهّداتش در انپیتی عمل میکرد میگفت که ما اجازه نمیدهیم به طرف سلاح اتمی بروید، حالا ایران خودش میگوید که ممکن است چنین کاری کنیم.
نکته اینجاست که ایران در هیچ عرصهای از عرصههای سیاسی و اقتصادی توان تهدید دیگران را ندارد. کاستن از تعهّدات خود در برجام چه کسی را ترساند یا وادار به عقبنشینی کرد؟ نه تنها اروپاییان گامی در جهت خواست ایران برنداشتند بلکه احتمال دارد مکانیسم ماشه را فعّال کنند. تهدیدهای ایران کار را بدتر کرد نه بهتر. در صورت خروج ایران از انپیتی احتمال جنگ (دستکم حمله به مراکز هستهای نظام) از هر زمان بیشتر است که احتمالاً آخرین میخ بر تابوت نظام خواهد بود.
خروج ایران از انپیتی به معنای مهملبودن فتوای حرمت تولید سلاح اتمی خامنهای هم خواهد بود (که همین حالا هم با تهدید ظریف این امر رخ داده است) و ایران این بار نه تنها در برابر امریکا و اسرائیل بلکه رویاروی جامعهی جهانی -حتّی روسیه و چین- قرار خواهد گرفت. نظام به جای خویشتنداری در برابر ترامپ که خروجش از برجام با موج انتقادها روبهرو شد، با اتّخاذ سیاستی تهاجمی خود را آستانهی انجام کاری میبیند که اسرائیل و تندروان اطراف ترامپ سالهاست ایران را به آن متّهم میکنند.
در صورت حرکت نظام به طرف سلاح اتمی و درگیری احتمالی، پس از وقایع ریزودرشت دوسال اخیر احتمال همراهی اکثریّت با نظام ولایی کمتر از همیشه است؛ چهبسا بسیاری بگویند: مرگ یکبار، شیون یکبار.
بررسی چهلسال سیاستورزی مهاجمانهی نظام جمهوری اسلامی ما را با انبوهی از لافها و «اگر»هایی از سر خود ابرقدرتپنداری در برابر جامعهی جهانی مواجه میکند که عاقبت همهی آنها مشخّص شده است. یکی از آخرین آن این بود که «اگر ما نتوانیم نفت صادر کنیم، دیگران هم نمیتوانند» امّا به سادگی صادرات ایران به سیصدهزار بشکه رسید و با افزایش تولید امریکا، «روسیه» و کشورهای عربی آب از آب تکان نخورد. البتّه انصافاً نظام تمام تلاشش را کرد و با ترکاندن مین دریایی در خلیج فارس و دریای عمّان و حمله به تأسیسات عربستان خودی نشان داد ولی عکسالعملش را هم دید که نفتکشش در دریای سرخ مورد اصابت قرار گرفت و عکس پاسداران در حال کندن بقایای مین عملنکرده هم مجال حاشاکردن را از آنان گرفت.
عکسالعمل مناسب چه بود؟ پذیرفتن پیشنهاد مذاکرهی ترامپ که اگر به نتیجه نمیرسید، دستکم دفعالوقتی بود تا دورهی او بگذرد و جانشینانش دوباره به برجام برگردند. تابوی مذاکره با امریکا در برجام شکسته شد و دلیلی نبود تا ادامهی آن را غیرمجاز کند امّا خشکمغزی رهبرنظام و بیدرایتی حسن روحانی به ضرر دویستمیلیارد دلاری ایران و تنش در منطقه انجامید.
۲
زدن هواپیمای مسافربری، لغو تورهای گردشگری و احتیاط شرکتهای هواپیمایی در پرواز به سوی ایران را به دنبال داشت. استفاده یا سوءاستفادهی باشگاه کویتی و همراهی دیگر کشورهای عربی باعث شد که بازی باشگاههای ایرانی در جام باشگاههای آسیا به زمین بیطرف منتقل شود؛ چیزی که برای عراق هم پس از اعتراضات آن کشور اتفاق افتاد. عکسالعمل باشگاههای ایرانی چه بود؟ تهدید به تحریم شرکت در مسابقات. پیامد عملیشدن این تهدید چه خواهد بود؟ طبق قوانین، محرومیّت تا دوسال از شرکت در مسابقات. نه AFC و نه هیچ نهاد بینالمللی دیگر از تهدید جا نمیزند که اگر بزند، ضعف خود را نشان داده است. با محرومیّت باشگاههای ایرانی، انگیزهها در لیگ کم میشود و فوتبال و ورزش ایران چندگام به عقب میرود. از سال آینده جام باشگاههای جهان با شرکت ۲۴ تیم در چین برگزار میشود و سهمیّهی آسیا سهونیم تیم است. یعنی رسیدن به مرحلهی نیمهنهایی به معنای بازی با بزرگان فوتبال جهان است؛ بازیهایی در مقیاس کوچکتر از جامجهانی ولی از جهاتی هیجانانگیزتر.
کار درست در صورت به ثمر نرسیدن رایزنیها، انتخاب بین بد (بازی خانگی در زمین بیطرف) و بدتر (حذف از روند فوق) است. شوک ناشی از سقوط هواپیمای مسافربری -اگر ماجراجویی دیگری در کار نباشد- تا ابتدای سال آینده و بازیهای تیم ملّی -که زیر نظر فیفاست نه کنفدراسیون آسیا- برطرف میشود و کار به روال عادی برمیگردد.
۳
ظریف تهدید کرده که اگر پروندهی ایران طبق مکانیسم ماشه به شورای امنیّت برود، ایران از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج میشود. ایران پیشتر تهدید به خروج از برجام میکرد ولی حالا تهدید به خروج از انپیتی میکند. گذشته از موضع ظریف که او را شبیه حسین شریعتمداری کرده، باید گفت که نظام ایران به طور کامل فریب بازی تیم ترامپ را خورد و کاری کرد که آنها میخواهند. تا پیش از این ترامپ به ایرانی که برجام را پذیرفته بود و به تمام تعهّداتش در انپیتی عمل میکرد میگفت که ما اجازه نمیدهیم به طرف سلاح اتمی بروید، حالا ایران خودش میگوید که ممکن است چنین کاری کنیم.
نکته اینجاست که ایران در هیچ عرصهای از عرصههای سیاسی و اقتصادی توان تهدید دیگران را ندارد. کاستن از تعهّدات خود در برجام چه کسی را ترساند یا وادار به عقبنشینی کرد؟ نه تنها اروپاییان گامی در جهت خواست ایران برنداشتند بلکه احتمال دارد مکانیسم ماشه را فعّال کنند. تهدیدهای ایران کار را بدتر کرد نه بهتر. در صورت خروج ایران از انپیتی احتمال جنگ (دستکم حمله به مراکز هستهای نظام) از هر زمان بیشتر است که احتمالاً آخرین میخ بر تابوت نظام خواهد بود.
خروج ایران از انپیتی به معنای مهملبودن فتوای حرمت تولید سلاح اتمی خامنهای هم خواهد بود (که همین حالا هم با تهدید ظریف این امر رخ داده است) و ایران این بار نه تنها در برابر امریکا و اسرائیل بلکه رویاروی جامعهی جهانی -حتّی روسیه و چین- قرار خواهد گرفت. نظام به جای خویشتنداری در برابر ترامپ که خروجش از برجام با موج انتقادها روبهرو شد، با اتّخاذ سیاستی تهاجمی خود را آستانهی انجام کاری میبیند که اسرائیل و تندروان اطراف ترامپ سالهاست ایران را به آن متّهم میکنند.
در صورت حرکت نظام به طرف سلاح اتمی و درگیری احتمالی، پس از وقایع ریزودرشت دوسال اخیر احتمال همراهی اکثریّت با نظام ولایی کمتر از همیشه است؛ چهبسا بسیاری بگویند: مرگ یکبار، شیون یکبار.
نکته معترضه برای شما که به نظرم اهل نظر هم باشید: آقایان درصد بزرگی از احادیث معتبر ائمه را هرگاه با نظر اهل سنت بخواند حمل به تقیه می كنند (برای مثال مقدار زیادی از احادیث بحارالانوار حاکی از اجازه امام صادق است بر شستن پاها در وضو. بعد هم کسی از خودش نمیپرسد چرا علمایی از اهل تسنن داشتهایم که از مسح دفاع میکردند و ترسی هم از جانشان نداشتند.) بعد با این گفتمان و این چهارچوب و این پارادایم ما بیاییم و فتواهای آقا را جدی بگیریم؟ مهمل نبوده، معلوم است که تقیه میکردهاند از ترس جانشان که یهویی پهباد ترامپ یا اوباما روی سر مبارکشان نازل نشود در همه حال هم باز آقا مظلوم واقع شده که گفته حرام است ولی دولت روحانی و ظریف گوش ندادهاند.
پاسخحذفاحتمال اینکه سپاه ساخت سلاح را مثل شلیک به هواپیما از رهبر پنهان کردند نباید فراموش کرد. اینجا هم مجبور شدند بگویند.
حذف