مربّی داخلی یا خارجی؟

         

نگاهی گذرا به رشته‌هایی که اکنون در جهان می توانند ما را صاحب مدال کنند نشان می دهد که روند رو به رشد آنان چگونه آغاز شده و چطور ثمر داده‌است. تکواندو هشت سال از یک مربّی کارآزموده‌ی کره‌ای استفاده کرد تا در زمینه‌ی دانش فنّی – در بخش مردان- به خودکفایی نسبی رسیدیم و هم اکنون تیم‌های زیادی از کشورهای دیگر از سرمربّیان ایرانی استفاده می کنند. این واقعیّت یعنی اینکه ما به مرز صدور مربّی رسیده‌ایم و می توان در کنار گزینه‌ی استفاده از مربّی خارجی نام مربّیان ایرانی را آورد و با خیال راحت از آنان دفاع کرد. در کاراته هم مسیر مشابهی را طی کردیم. در وزنه برداری هم- صرف نظر از اشتباه فاحش سرمربّی تیم ملّی در تشویق به دوپینگ وزنه برداران- بدون ایوانف ما شاهد ظهور رضازاده، توکّلی و سایر قهرمانان نمی بودیم. در والیبال با درایت یزدانی خرّم مربّیان خارجی زیادی به ایران آمدند از ایوان بوگانیکف تا سرمربّی فعلی گائیچ. با استفاده از دانش فنّی آنان تیم‌های نوجوانان و جوانان ایران به مقامهای آسیایی و بعد جهانی دست یافتند که این سیر رو به رشد ادامه دارد تا در بزرگسالان هم با پیوستن به لیگ جهانی شاهد چنین اتّفاقی باشیم و اگر امروز کسی مثل مصطفی کارخانه می تواند چنین افتخاری را با تیم ملّی جوانان به دست آورد به خاطر یادگیری از امثال پارک کی وون‌‌ها است. در بسکتبال هم چنین روندی با حضور نناد تراکوویچ، ولادیمیر بوسنیاک، اونیکا و رایکو ترومن پی گرفته شد تا به قهرمانی آسیا انجامید.

در آیینی که طلب علم را ولو در چین- که مثل سفر به کره‌ی ماه در آن زمان بوده- واجب می داند و مردمانش همیشه در حال دادوستد دانشی با همسایگان خود بوده‌اند نباید کورکورانه بر طبل استفاده از مربّی داخلی کوبید. این امر البتّه در رشته‌هایی که نام بردم پذیرفته شده ولی در فوتبال هنوز کسانی مانند مایلی کهن- با آن کارنامه‌ی ضعیف- و برادر سعید مدنی گاهی فیلشان یاد هندوستان می کند. اگر ملاک دانش مربّیان خود را پیشنهاد سایر کشورها به آنها بدانیم، در فوتبال تنها به تازگی به مجید جلالی پیشنهاد سرمربّی گری تیم ملّی پاکستان شده که در فوتبال آسیا اصلاً مرتبه‌ای ندارد و در فوتسال هم فقط از حسین شمس در تیم کویت که تیمی درجه دو است استفاده شده است. در این رشته ها- خصوصاً فوتبال- استفاده از مربّی درجه یک خارجی الزامی است. ببینید آش چقدر شور شده که پروین- یا مراد و الگوی قلعه نوعی- هم دست از پشتیبانی او برداشته و از استخدام مربّی خارجی سخن می گوید. خوشبختانه خبررسیده که کمیته‌ی انتقالی به ریاست صفایی فراهانی خود دست به کارشده و با گزینه‌هایی وارد صحبت شده است تا اشتباه سازمان تربیت بدنی در به کارگیری جوانی کم تجربه در تیم ملّی و مربّی خارجی متوسّط در تیم امید تکرار نشود. با درآمد نفتی فعلی که دست دولتیان را در به‌کارگیری هر مربی درجه‌یکی باز می گذارد و با الگو برداری از سایر رشته‌ها باید با برنامه ریزی سه ساله تا جام جهانی به دنبال به کارگیری مربّی طراز اوّلی در حد کاپلو بود و هر کس با هر نام و سمتی اگر به راهی جز این رود آگاهانه یا ناآگاهانه خیانت کرده است.