مرحوم علّامه طباطبایی – مانند استادش- شیوه‌ی خاص خود را در پرورش شاگرد داشت و آنان را بر حسب استعداد و توانایی خود- بی‌آنکه به آنها بگوید- دسته‌بندی می‌کرد و ساعاتی را برای درس به آنان اختصاص می‌داد و این به جز ساعات عمومی درس بود. مثلاً بحث معاد اسفار اربعه از مباحث جنجالی ملّاصدراست که همان زمان هم با مخالفت عدّه‌ای از قشریان روبه‌رو بود. ایشان این بحث را در خفا برای تعداد کمی از شاگردان خود ارائه می‌کرد به گونه‌ای که بعضی از آیات اسم و رسم‌دار امروز تا همین اواخر با خبر نبودند- و شاید تا همین الآن هم ندانند- که استاد آنها را به آن درس دعوت نکرده بود. دروس عرفانی وی هم به همین ترتیب بود به گونه‌ای که پس از فوت او و انتشار کتاب« مهر تابان» مرحوم تهرانی بسیاری متعجّب شده بودند که: عجب! مگر ایشان هم اهل این حرفها بود؟ ما که سالها با او بودیم، چطور چیزی متوجّه نشدیم؟
آقای محمّد حسین رخشاد، در چند سال اخیر برگزیده‌ای از گفتار بزرگان را که طیّ سالها شاگردی جمع‌آوری کرده، منتشر کرده است. گفتارهای موجز آقای بهجت پیش از درس در سه جلد از آن جمله است. کتاب« در محضر علّامه طباطبایی» مجموعه‌ای از پرسش و پاسخ‌های کوتاه در زمینه‌های مختلف اعتقادی، قرآنی، کلامی و فلسفی است. این کتاب محصول یادداشت‌های او از جلسات آزاد پرسش و پاسخ پنج‌شنبه و جمعه با طباطبایی است که چاپ‌های متعدّدی داشته است و از ششصد و اندی سؤال تشکیل می‌شود که در چاپ‌های بعد با اضافه شدن یادداشت‌های دیگر، بر آن افزوده شده است. پرسش‌ها البتّه در محدوده‌ی ظاهر قرآن و حدیث است که- طبق معیاری که بالاتر گفتم- پاسخ‌ها نیز به اقتضای مخاطب است؛ ایشان در جواب سؤالها در کتاب مهر تابان کمی صریح‌تر به میدان می‌آمدند و در جواب به سؤال شاگردشان- مرحوم سعادت‌‌پرور- در شرح مثنوی شبستری باز هم صریح‌تر.
کتاب در پانزده بخش است که برای برانگیختن کنجکاوی کسانی که آنرا نخوانده‌اند به آوردن بعضی از رؤوس مطالب اکتفا می‌کنم: خداشناسی و توحید، امکان رؤیت خداوند، آیا توسّل به ائمّه شرک است؟ عالم ذر، دین و آیین جنّیان و جنگ حضرت علی با آنان، جبر و اختیار چیست؟ علّت تفاوت قابلیّتها، وحی بودن الفاظ قرآن، توحید بدون اعتراف به امام(ع) درست نیست، نماز و حج نزد انبیای پیشین، ویژگی‌های برخی انبیا مانند نوح، ابراهیم، یوسف، عیسی، سلیمان، داوود، دین و عبادت پیامبر پیش از بعثت و سایر خصوصیّات ایشان، مقامات معنوی امامان و مباحثی پیرامون آنان از حضرت علی تا امام مهدی(عج)، عرضه‌ی اعمال بر امام، عصمت و علم غیب امام، تاریخ و نحوه‌ی گردآوری قرآن، تفاوت معنای تفسیر و تأویل، استکمال نفوس در برزخ و حیات پس از مرگ، چرا معاد؟ نحوه‌ی درک و شعور و حشر حیوانات، راه رسیدن به کمالات عالیه، آثار گناهان در پدیده‌های طبیعی، امیرالمؤمنین سرچشمه‌ی عرفان حقیقی، از کجا بدانیم بلا برای ما نعمت است یا نقمت؟ استدلال فلسفی در قرآن، ای برادر تو همان اندیشه‌ای، اجماع بر خلافت شیخین حجّت نیست، نحوه‌ی حکومت در زمان غیبت و...
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
لطفاً نظرتان همراه با انتخاب یک نام و رعایت اخلاق باشد.