آقای مربّی -۳

                                                                                                    چهارشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۳

این یادداشت را در حالی می‌نویسم که ممکن است ایران در بازی بعد حذف شود، پس ربطی به موفّقیّتهای احتمالی ندارد. در جام جهانی هم پیش از بازی سوّم گفتم که قدر این مرد را بدانید. اینگونه نوشته‌ها گرچه به نظر فوتبالی می‌آید امّا «فقط» به فوتبال مربوط نمی‌شود.

  

۱- وزارت ورزش برای خراب‌کردن تیم ملّی واقعاً چیزی فروگذار نکرد،‌ از روکردن اختلاف با رئیس فدراسیون (یعنی دخالت دولت در نهادی مدنی) تا توقّع قهرمانی‌داشتن از تیمی که سی‌ونه سال قهرمان نشده و معلوم نیست چرا حالا باید «حتماً» قهرمان شود. گودرزی انتخاب مناسبی برای وزارت نبود گرچه اختلاف بسیاری با وزرای زمان احمدی‌نژاد دارد ولی بیشتر فردی دانشگاهی است تا مدیر ورزشی. بازکردن این موضوع فرصت دیگری می‌طلبد.

   

۲- چرا باید از تیمی که با یک بازی تدارکاتی به استرالیا رفته توقّع قهرمانی داشت؟ یا بهتر است بپرسیم که چرا انتظار داشتیم که تیمی که بدترین تدارکات را در جام جهانی دارد از گروهش بالا بیاید؟ یک بازی تدارکاتی بیش از دهها جلسه‌ی تمرین است. سه بازی با آلمان،‌ برزیل و روسیه در بدترین مواقع به تیم ایران کمک کرد که از قواره‌ی تیمی آسیایی و بحران‌زده بالاتر بیاید و اعتماد به نفس پیدا کند. کفاّشیان پیش از جام جهانی اردوی پرتغال را به خاطر هزینه‌اش حذف کرد و گفت که مقروضیم و مقروضتر می‌شویم. خُب آب از سر که گذشت چه یک وجب چه ده وجب. بحث جام جهانی بود آن هم پس از هشت‌سال. اینجاست که برجستگی کار کی‌روش آشکار می‌شود که در دو جام نتایجی گرفته که نباید می‌گرفت. 

  

۳- ساختار دفاعی تیم ایران را که یادتان هست،‌ هر توپی که سانتر می‌شد ممکن بود گل شود. ربطی هم به این مدافع و آن دروازه‌بان نداشت. گرچه عابدزاده تا حدّی دروازه‌ی ایران را ایمن کرده بود ولی پس از او همین نقطه اتّکا هم از بین رفت. کی‌روش تا مدّتها نتوانست این عیب بزرگ را بپوشاند. گلی که رحمتی و مدافعان کنونی در تهران از ازبکستان خوردند یکی از همین گلها بود. می‌گویند که تیم کی‌روش دفاعی است و نمی‌گویند که برخی مربّیان بزرگ دنیا مانند مورینیو هم اولویّت را به دفاع می‌دهند. مورینیو یک‌بار گفت که می‌گویند تیمت جلو دروازه اتوبوس پارک می‌کند، ‌اگر لازم باشد هواپیما هم می‌گذاریم. کی‌روش تنها وقت کرده پی ساختمان را محکم کند و اگر به او وقت بدهیم کار بیشتری هم خواهد کرد. تیم ایران در برزیل فقط دفاع می‌کرد و در بازی با بوسنی نشان داد که کار دیگری هنوز بلد نیست ولی در استرالیا ضدّحمله‌های قوی هم دارد. سؤال برنامه‌ی آسیا ۲۰۱۵ این بود که از بازی ایران برابر امارات راضی هستید؟ این سؤال به نظرم بی‌انصافی بود. حتماً بینندگان از دیدن تفاوت درصد تملّک توپ و تعداد پاسها تعجّب کرده‌اند چون بیشتر موقعیّتهای حمله برای ایران بود و در برابر چهار ضربه‌ی رو به دروازه از ایران، امارات حتّی یک شوت هم در چارچوب هم نداشت. وقتی نتوانی موقعیّتی خلق کنی، ‌ده‌درصد مالک توپ باش یا هشتاددرصد، چه فرقی می‌کند؟ یکی از علل این تفاوت درصدها نبود دژاگه، حاج‌صفی و به ویژه شجاعی بود که حفظ توپ می‌کنند. شجاعی منتقدان زیادی دارد ولی نبود او در بازی امارات نشان داد که چرا کی‌روش اینقدر به بازی‌دادن به وی اصرار دارد. 

  

۴- گذاشتن حقیقی در دروازه‌ی از آن تصمیمهایی بود که پیشتر مایلی‌کهن می‌گرفت و بیشتر اوقات نتیجه‌ی عکس می‌داد. حالا هم حضور پورعلی‌گنجی همه را متعجّب کرده است. می‌گویند که منتظری و بیک‌زاده مصدومند ولی او دارد به جای صادقی بازی می‌کند که در جام جهانی فیکس بود پس موضوع فقط نبود بازیکن جایگزین نیست. یکی از نقدها به کی‌روش این بود که به لیگ ایران بی‌توجّه است که می‌بینیم همین هم رفع شده است. شاید هر مربّی وطنی بود، برابر امارات به چند بازیکن جوان اجازه‌ی حضور در ترکیب ثابت نمی‌داد. باور کنیم که حضور مدافع بیست‌ودو ساله‌ی تیم نفت خیلی چیزها را در فوتبال ایران عوض می‌کند. یکی از آنها تغییر معادلات اقتصادی است. وقتی تیم بزرگ پایتخت به یک بازیکن سی‌وشش‌ساله یک میلیارد می‌دهد،‌ چرا همین پول را به بازیکنی بیست‌ودو ساله و ملّی‌پوش ندهد؟ با حضور امثال رضاییان و امیری در تیم ملّی، روند روبه‌رشد حضور بازیکنان سی‌وچند ساله در لیگ حتماً کند می‌شود. البتّه فدراسیون هم قوانین خوبی برای حضور امیدها در تیمهای بزرگسال تصویب کرده است.

از آن مهمتر انگیزه‌دادن به جوانهاست. حالا هر جوانی با خود می‌گوید او توانست، چرا من نتوانم؟ درست است که لیگ باید به تیم ملّی بازیکن بدهد ولی تیم ملّی هم می‌تواند لیگ را متحوّل کند. درباره‌ی شکوفایی مجدّد فوتبال آلمان بسیار نوشته‌اند. از مدارسی که تأسیس شد و کودکان و نوجوانانی که پرورش یافتند ولی از نقش مخرّب برتی فوگتس کمتر گفتند که سالها به ترکیب تیمی که از بکن‌بائر تحویل گرفته بود دست نزد و به جز استثناهایی مانند افن‌برگ و مهمت شول در ِتیم ملّی را به روی جوانان بست. در جام ملّتهای اروپا اشتفان کونتز مسن را از لیگ ترکیه در ترکیب می‌گذاشت و بیرهوف را روی نیمکت ذخیره. فولر و کلینزمن جوانان را به تیم راه دادند و آغازگر راهی شدند که یواخیم لو ادامه داد. 

  

من هم مثل هرکس از قهرمانی تیم ملّی و رکوردزنی خوشحال می‌شوم ولی به دو دلیل دیگر دوست دارم ایران قهرمان شود. یکی اینکه تیم ایران به جام کنفدراسیونها می‌رود و با تیمهای بزرگ جهان بازی می‌کند و دیگر اینکه کی‌روش سه سال دیگر در ایران می‌ماند. نظم و انضباط بی‌سابقه،‌ حذف حاشیه از تیم با باج‌ندادن به بازیکنان معترض و خیلی از نکات ریز دیگر هدیه‌ی کی‌روش به فوتبال ایران بود. آیا ما آنها را به خاطر خواهیم سپرد؟

  

مرتبط:‌ آقای مربّی یک و دو