نکته‌ی قرآنی -۳ سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
«و عباد الرّحمان الذین یمشون علی الارض هونا و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما»
و بندگان خدا کسانی‌اند که بر زمین بی‌تکبّر (و بی‌تکلّف) راه می‌روند و چون جاهلان آنها را طرف خطاب (ناشایست) قرار دهند، با سلامت نفس پاسخ می‌دهند.
قرآن کریم - سوره‌ی فرقان - آیه‌ی ۶۳
غرض از آوردن این آیه استشهاد به بخش دوّم آن است که درباره‌ی خطاب ناشایست و تحقیر و توهین نه تنها دستور به مقابله به مثل نمی‌دهد بلکه دعوت به برخورد مناسبت و همراه با سلامت و ملایمت می‌کند. نمونه‌ی چنین سلامتی در پاسخ ابراهیم (ع) به پدرخوانده‌اش در قرآن هست که وقتی او را از خود طرد کرد به او گفت: «سلام علیک ساستغفر لک ربّی» (مریم - ۴۷)
برخورد امام باقر (ع) با کسی که به او گفت «بقر» از این دست است که بدون برآشفتگی به وی پاسخ داد: «نه من بقر نیستم، من باقرم» آن کس مجدّداً به او گفت: «مادرت زنی آشپز بود» ایشان جواب داد: «شغلش این بود و این کار عار و ننگی به شمار نمی‌آید.» او دوباره گفت که مادرت سیاه و بی‌شرم و بدزبان بود. امام جواب داد: «اگر این نسبتها که به مادرم می‌دهی راست باشد، خدا او را بیامرزد و از گناهش بگذرد و اگر دروغ است، از گناه تو بگذرد که دروغ گفتی و افترا بستی». همین برخورد به اسلام آوردن آن مرد انجامید. (بحار الانوار، ج ۱۱، ص ۸۳)
البتّه شاید این مقدار بردباری از توان افراد عادی خارج باشد؛ حتّی تلاش برای شباهت‌یافتن به مشی امام باقر هم دستاوردی است یا حتّی سکوت و درگذشتن و بدی را با بدی جواب ندادن. این آیه را به بهانه‌ی توصیه‌ی من‌درآوردی رهبرنظام به طرفدارانش آوردم که به آنها گفته -گویا در دانشگاه- اگر کسی با نظر تحقیر جوانی با ظاهر مذهبی را تحقیر کرد، شما هم تحقیرش کنید و ملاحظه نکنید! این توصیه کاملاً خلاف دستورات قرآن و سنّت است چون می‌گوید «بد» (یعنی نظرکردن با تحقیر) را با «بدتر» (تحقیر) جواب دهید؛ یک‌پلّه از جواب‌دادن بد با بد هم پایین‌تر و ناشایست‌تر.
ذیل تویت فرد ناقل (عبدالله گنجی) بحثی در گرفته که این توصیه فقط برای دانشگاه است و در خارج مفسده دارد و او جواب داده که خیر ملاک یکی است و دانشگاه و غیردانشگاه ندارد. در این میان کسی نگفته که شخصی در جایگاه رهبری یک کشور، با هیئت عالمان دین، در ماه رمضان بر کدام مبنای مذهبی چنین توصیه‌ای کرده که نتیجه‌ای جز تندترکردن شکاف عقیدتی در جامعه ندارد. یک گروه به نادرستی تحقیر کنند و گروه دیگر تحقیر متقابل و شدیدتر؛ خواه‌ناخواه این تحقیرها به خشونت خواهد انجامید.
تنها توصیه‌ای که شبیه به این در احادیث وجود دارد «التکبّر علی المتکبّر عباده» است که در جوامع معتبر حدیثی نیست و این اواخر مرحوم مطهّری در «تعلیم و تربیت در اسلام» و مرحوم محمدتقی شریعتی در «تفسیر نوین» آن را از جوامع حدیثی متأخّر نقل کرده‌اند. اگر این حدیث معنایی داشته باشد، بی‌اعتنایی و عدم تواضع در برابر متکبّر است و نه بیشتر. یعنی توصیه به «هون» و فروتنی در سوره‌ی فرقان اینجا صدق نمی‌کند.
پ.ن: برخی افراد با فاش‌شدن بعضی گفته‌هایشان قدرشان بالا می‌رود و برخی پایین می‌‌آید. در اهمیّت تفاوت ظاهر و باطن خیلی حرفها می‌توان زد. علاوه بر این نقل قول، نقل قول دیگری از رهبرنظام منتشر شده که برگ زرّین دیگری در کارنامه‌ی اوست:
یکی از کتابهای محسن کدیور جزو کتابهای منتخب سال بوده که با دخالت خامنه‌ای از بخش جایزه خارج می‌شود. ابراهیم امینی در جلسه‌ای به او می‌گوید که کتاب فلانی درباره‌ی علی آقا مدرّس «با مخالفت دفتر شما» از فهرست کتاب سال خارج شده و خامنه‌ای جواب می‌دهد: «به مجرم جایزه نمی‌دهند.» امینی می‌گوید که اقتضای انصاف نظام است که همان مجرم اگر کار درستی کرده تشویق شود. خامنه‌ای می‌گوید :«این را ول کنید»! (یعنی کش ندهید)
پیشین: نکته‌ی قرآنی -۱ (قرآن و آزادی اندیشه و بیان)
نکته‌ی قرآنی -۲ (استثنای افشای بدی)
خیلی از سخنش تعجب نکنید.زبانش زبان تحقیر است.در طول زمامداریش هیچگاه با مخالفانش از در مدارا در نیامده است.چون خود را حق مطلق می داندپس حتما مخالفانش را باطل مطلق می پندارد.حرمت استاد خود را نگه نداشت و با یک انتقاد در مورد مرجعیتش به حسینیه اش حمله کرد و در خانه محصور.فرزند کسی را که در طول سالهای قبل از انقلاب پناهش داده بودده سال است در حصر نگهداشته است.وکیلی را که در دادگاه زمان شاه علیرغم همه مخاطرات وکالتش را به عهده گرفته بود زندانی کرد. اگر طرفدارانش اختلاس کنند نباید کش داد.اگر دوستانش در کهریزک جوانان مظلوم را سلاخی کرده باشند نباید با آنها برخورد کرد و مسئله فرعی می شود و مقصر کسان دیگرند.
پاسخحذفکینه ورزی و کینه پروری دو اصل اساسی در رفتارکسی است که ردای پیامبر رحمت العالمین بر تن دارد.��